Wywiad prof. Jerzego Stępnia, byłego prezesa Trybunału Konstytucyjnego dla Rzeczpospolitej

W poście użyto fragmentów artykułu ze strony  Rzeczpospolita

Uważam, że rząd powinien przygotować, a parlament przyjąć nową ustawę rekompensującą pozbawienie świadczeń - mówi Jerzy Stępień, były prezes 
Trybunału Konstytucyjnego.
Czy po wyroku Trybunału uchylającym podstawę 
do zawieszenia wypłaty emerytur  możliwy 
jest zwrot świadczeń wstrzymanych 
w czasie obowiązywania niekonstytucyjnego przepisu?
Jerzy Stępień:  
Z orzecznictwa Trybunału wynika, że jego rozstrzygnięcia działają na przyszłość. Jeśli chodzi 
o wsteczne naprawianie krzywd wyrządzonych 
przez przepisy uznane 
za niekonstytucyjne, potrzebna jest interwencja ustawodawcy. Aby naprawić wstecz negatywne skutki obowiązywania uchylonego przepisu, musiałby uchwalić odpowiednią ustawę.
Czemu w takim razie służy art. 4171 kodeksu cywilnego dający podstawę do dochodzenia odszkodowania za tzw. bezprawie legislacyjne?
Nie można przyjmować, 
że za każdym razem, gdy Trybunał orzeknie o niekonstytucyjności danego przepisu, mamy do czynienia z bezprawiem legislacyjnym. To są dwa różne pojęcia. Bezprawie legislacyjne trzeba wykazać w odrębnym procesie cywilnym. Jestem sobie w stanie wyobrazić nawet sytuację, w której obywatel dochodzi przed sądem odszkodowania na podstawie tego przepisu, bez wcześniejszego wyroku Trybunału.
Jakie znaczenie dla roszczeń emerytów ma to, że w czasie procesu legislacyjnego nad nowelizacją Sąd Najwyższy sygnalizował wątpliwości związane ze zgodnością przepisu o zawieszeniu świadczeń z konstytucją? Rząd o tym dobrze wiedział. Także posłowie, którzy głosowali za uchwaleniem tych przepisów, musieli zdawać sobie z tego sprawę.
Myślę, że ta opinia Sądu Najwyższego to okoliczność mocno obciążająca ustawodawcę. Nie jest to jednak dowód przesądzający o bezprawiu legislacyjnym. 
W każdej tego rodzaju sprawie decyzja należy do sądu. To on musi przyznać w wyroku takie odszkodowanie za straty spowodowanie obowiązywaniem niekonstytucyjnego przepisu.
Czy pańskim zdaniem jest to sprawiedliwa sytuacja, 
że rząd najpierw z mocy prawa wstrzymuje wypłatę świadczenia dla prawie 40 tys. osób, a po uznaniu tego prawa za niezgodne z konstytucją zainteresowani muszą dochodzić przed sądem zwrotu pieniędzy, poświęcając na to swój czas i ryzykując przegraną w procesie?
Jest to w oczywisty sposób niesprawiedliwe. Dlatego uważam, że rząd powinien przygotować, a parlament przyjąć nową ustawę rekompensującą pozbawienie świadczeń 
tym osobom. 
Jeśli ze względów finansowych czy politycznych ustawodawca nie podejmie takiej akcji, obywatel musi się uaktywnić. Tak to już jest w państwie prawa, że czasem samemu trzeba walczyć o swoje   przed sądem.

Z tego wywiadu wynikają niestety dla zawieszonych emerytów tylko same smutne wnioski. Na to by dostać zwrot zaległych  świadczeń w najbliższym terminie największe szanse, mają ci, którzy pierwsze naliczenia emerytury mieli po 8 stycznia 2009 r.,  mają już  w ręku decyzję odwieszającą ZUS i maja sprawę w sądzie apelacyjnym. Na drugim miejscu są ci, którzy co prawda pierwsze naliczenie mieli przed 8 stycznia 2009 r., ale maja też już  w ręku decyzję wznawiająca ZUS, mają sprawę w apelacyjnym, ograniczą swoje roszczenia tylko do zaległych i sąd się do tego przychyli. Cała reszta czyli,  ci co się nie odwoływali i ci co mają sprawy w okręgówkach, jak dostaną decyzje wznawiające pewnie będą musieli skarżyć do sądu cywilnego Skarb Państwa.

Krzysztof