Kobiety 53 - składamy wnioski do ZUS

        Wielkie gratulacje i podziękowania dla wszystkich, którzy przez ponad 6 lat walczyli o naprawę krzywdzących przepisów dotyczących kobiet urodzonych w 1953 roku.

Szczególne podziękowania należą się Pani Sędzi Sądu Okręgowego w Szczecinie, Monice Miller-Młyńskiej. To dzięki Pani Sędzi Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał sprawę kobiet 53.

Co dalej?

 Wyrok TK w sprawie „nabycia prawa do tzw. emerytury wcześniejszej przed 1 stycznia 2013 r. a nabycie prawa do emerytury” zapadł 6 marca 2019 r. Publikacja w Dzienniku Ustaw powinna pojawić się w ciągu 2 tygodni.

 Od czasu opublikowania wyroku TK emerytki mają 30 dni na złożenie wniosku o przeliczenie emerytury w ZUS.

Po tym okresie wnioski będą zapewne odrzucone. Termin jest nieprzekraczalny. Wszystkie „wcześniejsze” emerytki koniecznie muszą złożyć wnioski w ZUS osobiście lub pocztą.

Panie urodzone w roku 1953, będące na wcześniejszych emeryturach, są w różnych sytuacjach. Można je podzielić na kilka grup:

1.      Kobiety, które nie złożyły wniosku o emeryturę powszechną

2.      Kobiety, które składały wnioski o emeryturę powszechną i je wycofały

3.      Kobiety, które złożyły wnioski o emeryturę powszechną i ich nie wycofały

4.      Kobiety, które wniosły sprawy do sądu i je przegrały

Panie, które miały sprawy w sądach, mają 3 miesiące na wznowienie postępowania. Pismo trzeba kierować do tego samego sądu, który rozpatrywał ich sprawy.

Wyrok TK dotyczy konkretnie kobiet z 1953 roku. Niemniej, powołując się ten wyrok, będzie można prawdopodobnie walczyć o inne skrzywdzone grupy emerytów. Trzeba poczekać na uzasadnienie wyroku TK.

Tymczasem ukazał się komunikat po rozprawie w kwestii kobiet 53.

http://trybunal.gov.pl/postepowanie-i-orzeczenia/komunikaty-prasowe/komunikaty-po/art/10501-nabycie-prawa-do-tzw-emerytury-wczesniejszej-przed-1-stycznia-2013-r-a-nabycie-prawa-do-emerytur/

Nabycie prawa do tzw. emerytury wcześniejszej przed 1 stycznia 2013 r. a nabycie prawa do emerytury20/16

6 marca 2019 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Okręgowego w Szczecinie - Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dotyczące nabycia prawa do tzw. emerytury wcześniejszej przed 1 stycznia 2013 r.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017 r., w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w 1953 r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP.

W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie.

Orzeczenie zapadło jednogłośnie.

W rozpoznawanej sprawie Trybunał zbadał kwestię dopuszczalności posłużenia się przez ustawodawcę mechanizmem obliczania podstawy emerytury powszechnej z potrąceniem kwot wcześniejszej emerytury pobieranej przez ubezpieczonych wobec kobiet urodzonych w 1953 r. i jego zgodności z art. 2 Konstytucji.

Uprawnienie do wcześniejszego przejścia na emeryturę wynikające z art. 46 w związku z art. 29 ustawy emerytalnej było – w warunkach reformy z 1999 r. – jednym ze szczególnych rozwiązań ustawowych. Stanowiło element łagodzący przechodzenie do nowego systemu emerytalnego dla osób, które ukończyły wiek co najmniej 50 lat, a przy tym legitymowały się wieloletnim stażem zawodowym.

Badając zgodność art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej z art. 2 Konstytucji i z wyrażoną w tym przepisie zasadą zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, Trybunał uwzględnił, że kobiety, które zdecydowały się skorzystać z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę nie wiedziały – w chwili podejmowania tej decyzji – o konsekwencjach, jakie ta decyzja będzie miała w odniesieniu do ich przyszłego świadczenia, czyli emerytury uzyskiwanej po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

Osoby te decydowały się na wcześniejszą emeryturę ufając, że państwo nie zmieni reguł jej postrzegania w odniesieniu do powszechnego świadczenia emerytalnego. Tymczasem reguły te zostały zmodyfikowane nie dając ich adresatom możliwości stosownej reakcji.

Trybunał podkreślił, że to z mocy wyraźnego postanowienia ustawodawcy modyfikacja systemu emerytalnego nie objęła tej grupy kobiet jeżeli spełniały warunki przejścia na wcześniejszą emeryturę i z możliwości takiej skorzystały. Tym samym stworzył on dodatkowe gwarancje realizacji uprawnień emerytalnych według zasad starego systemu. Z uwagi na to, że uprawnienia te z założenia miały charakter przejściowy – obowiązujący do czasu ich wygaśnięcia – nastąpiło niejako wzmocnienie usprawiedliwionego przekonania tych kobiet, że ustawodawca nie wycofa się z ich realizacji oraz że nie będą miały do nich zastosowania nowe uregulowania.

Trybunał podkreślił, że podejmowanie przez ubezpieczonych decyzji o przejściu na wcześniejszą emeryturę nie może wiązać się z pozostawaniem w niepewności co do ukształtowania ich sytuacji prawnej w przyszłości jeżeli jest konsekwencją decyzji podjętych w oparciu o obowiązujący stan prawny. Rozpoczęcie realizacji prawa do wcześniejszej emerytury, która bezpośrednio wpływa na wysokość emerytury powszechnej – w oparciu o zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa – stanowi podstawę uzasadnionego oczekiwania, że ustawodawca nie zmieni w sposób niekorzystny „reguł gry” w stosunku do osób korzystających ze swoich uprawnień na zasadach wskazanych w ustawie. Nie będzie tym samym pułapką dla tych, którzy w zaufaniu do obowiązującego prawa, określającego w dodatku horyzont czasowy wypłacanych świadczeń i zasad ich realizacji, skorzystali ze swoich uprawnień.

Racjonalnie działający ustawodawca powinien uwzględnić łączące się z tym skutki w sferze finansów publicznych, których planowanie w systemie świadczeń emerytalnych musi obejmować statystyczny okres długości życia tych osób po przejściu na emeryturę. Zasada zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa wyklucza możliwość formułowania obietnic bez pokrycia bądź nagłego wycofywania się przez państwo ze złożonych obietnic lub ustalonych reguł postępowania. Stanowi to bowiem niedopuszczalne nadużywanie pozycji przez organy władzy względem obywateli. Dotyczy to w szczególności sytuacji, w której obywatel, układając swoje interesy, podejmuje decyzje dotyczące długiej perspektywy czasu i przewiduje jej konsekwencje na podstawie obowiązującego stanu prawnego. Zmiana tego stanu oznacza wówczas zaskoczenie, którego w danych okolicznościach nie mógł przewidzieć, a tym samym dostosować się do nowej sytuacji, w sposób, który nie wywrze negatywnych konsekwencji w sferze jego uprawnień.

Odnosząc się do skutków wyroku, Trybunał wskazał, że osobom, które przeszły na wcześniejszą emeryturę na podstawie art. 46 ustawy emerytalnej przed 1 stycznia 2013 r. przysługuje prawo tzw. sanacji konstytucyjności wynikającej z art. 190 ust. 4 Konstytucji w trybie odpowiednim dla postępowań z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Przewodniczącym składu orzekającego była sędzia TK Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, sprawozdawcą był sędzia TK Leon Kieres.