Czas na przygotowanie listu do parlamentarzystów i rządzących

           Niebawem ukonstytuuje się nowy rząd i parlament rozpocznie pracę. Czy znajdą czas na zajęcie się emerytalną ustawą „naprawczą” po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 r. w prawie P 20/16?

            Obawiam się, że obecnie nie wystarczy już tylko ustawa „naprawcza”, będzie potrzebny większy jej zakres, jakaś „specustawa”.

           Sytuacja prawna zmieniła się dla większości emerytów. Trochę przypomina tę z 2013 r.  Co prawda, przedtem nie występowało „przedawnienie”, ale emerytki 53 pozostawały w różnej sytuacji prawnej. Podobnie jest teraz. I trzeba będzie w ustawie uwzględnić różne grupy emerytów.

        W polskim prawodawstwie parlamentarnym nie ma funkcji kontynuacji, więc proces legislacyjny ustawy musi zacząć się od nowa. I my musimy od początku w tym uczestniczyć, zanim parlamentarzyści odgórnie zdecydują o wyglądzie i  jakości ustawy.

           Drodzy Państwo, może pokusimy się o napisanie nowego wspólnego listu do różnych władz ustawodawczych i wykonawczych, zamieścimy na stronie https://www.petycjeonline.com/ i wszyscy emeryci będą mogli go podpisać.

Nowy list do polityków można oprzeć na liście do Pana Senatora Marka Borowskiego 

https://www.petycjeonline.com/list_do_senatorow_w_sprawie_projektu_ustawy_emerytalnej_dotyczcego_kobiet_rocznik_53#sign

         Wiele osób wykazało na blogu duże umiejętności konstruowania świetnych pism sądowych, procesowych, do rządzących i polityków. Wiele Pań radzi sobie doskonale w tym temacie.

Bardzo proszę wszystkich z „lekkim piórem”, pomóżcie napisać naprawdę dobre pismo – list do wszelkich władz.

Na początek dobrze by było stworzyć plan pisma, ustalić punkty, które powinny być w nim zawarte.

Oczywiście, każdy emeryt i każda emerytka (według nowomody), jeśli zechce, może dopisać o swoich sprawach, ewentualnie napisać też własne pisma. Bardzo mocne oddziaływanie mają prawdziwe historie, przykłady, pokazujące, np. zróżnicowanie emerytur po wyroku TK. Wielkie znaczenie ma też ilość pism, listów, e-maili, wysłanych do wszystkich władz.

           Po kilku miesiącach od wyroku TK mamy większą wiedzę w sprawie wykonania jego zaleceń przez ZUS. Znamy decyzje ZUS, wiemy już, jakie zapadają wyroki w sądach okręgowych, widzimy różnice w sytuacji emerytalnej emerytów. Wiemy już, jakich oczekujemy zapisów w ustawie.

           Żle stanowione prawo powoduje setki spraw sądowych. Trudno się potem dziwić przewlekłości postępowań. Do tego dochodzą koszty sądowe (apelacje, porady profesjonalnych prawników) nie mówiąc o stresie, jaki towarzyszy rozprawom w sądzie.  Żeby temu zapobiec władza powinna dołożyć wszelkich starań do przygotowania takiej ustawy, która powinna być zgodna z Konstytucja, nie powinna budzić wątpliwości i powodować odwołań od decyzji ZUS, czy spraw sądowych.

           A w międzyczasie, zanim uchwalona zostanie nowa ustawa emerytalna, toczą się sprawy w ZUS, sprawy sądowe. Obowiązują nas terminy na wniesienie odwołań, zażaleń czy apelacji. Emeryci znajdują się na różnych poziomach spraw sądowych. Jedni mają zawieszone postępowania na czas określony, inni do czasu uchwalenia ustawy „naprawczej” (pamiętać należy o tylko sześciomiesięcznym okresie zawieszenia), jeszcze inni mają wyznaczone, lub nie, sprawy w sądach okręgowych, wiele osób wnosi apelacje. Trzeba naprawdę nieżle orientować się w gąszczu przepisów, aby osiągnąć pozytywne dla siebie rozwiązanie.

         Nawet, wydawałoby się, wygrane sprawy emerytów „przedawnionych”, są w rzeczywistości tylko połowicznie wygranymi. ZUS nie uchyla decyzji o emeryturze powszechnej (tak, jak „nieprzedawnionym”) z uwagi na przekroczenie terminu 5 lat od daty jej przyznania. A powinien zastosować wszelkie możliwe sposoby na unieważnienie bądż uchylenie decyzji.

Sądy oddalają odwołania w tej sprawie. Trzeba dużych umiejętności i, być może, profesjonalnego doradztwa, aby wnieść prawidłową apelację.

            Dla emerytów, którym ZUS odmówił przeliczenia emerytury z uwagi na „przedawnienie” (art. 145 i 146 kpa) i wydał decyzję stwierdzającą jej wydanie z naruszeniem prawa, otwiera się droga do żądania zadośćuczynienia, czyli wyrównania strat związanych z tą przedawniona decyzją, w sądach cywilnych.

Również emerytom „nieprzedawnionym”, dla których emerytura powszechna bez odliczeń wcześniej pobranych świadczeń wyszła wyższa od emerytury wcześniejszej (ZUS przelicza emeryturę za 3 lata wstecz od złożonej skargi o wznowienie postępowania) mają możliwość dochodzenia odszkodowania za wcześniejsze lata, kiedy wypłacana była niższa emerytura (np. od 2013  do 2016 r.) na drodze postępowania cywilnego w sądach cywilnych.

Wysokość odszkodowania będzie stanowiła różnicę pomiędzy emeryturą, jaką uprawniony emeryt powinien otrzymać bez odliczeń pobranych świadczeń, a emeryturą w rzeczywistości otrzymaną. Krzywdę trzeba najpierw wycenić.

           Niektóre sądy traktują nas bez wyrozumiałości, wymagają zrozumienia najróżniejszych terminów prawniczych, a nawet nie wysłuchują naszych uwag.

Z drugiej strony mamy cały aparat prawniczy ZUS, posługujący się biegle paragrafami, „sypiący” na rozprawach artykułami ustaw, pewny swoich racji. ZUS występuje przeciwko emerytom, zamiast ich bronić.

Większość spraw powinna być załatwiona na poziomie ZUS. To tam powinniśmy dostać wszelkie porady, jakie złożyć dokumenty, jakie wnioski. ZUS ma duże uprawnienia do załatwienia spraw z urzędu, a często i taki obowiązek.

            Wielkie nadzieje pokładamy w zapowiadanej ustawie „naprawczej”. Jak będzie, zobaczymy. Kształt ustawy, taką mam nadzieję, będzie zależał także od nas. Ale proces legislacyjny czasami długo trwa a czas biegnie nieubłaganie,  emeryci nie mają go zbyt wiele.

             Przypominam, wniosek (również skargę o wznowienie postępowania, to też jest rodzaj wniosku), złożony do ZUS, można wycofać na każdym etapie postępowania, również w czasie toczącej się sprawy, dopóki się nie uprawomocni.

          Jeżeli ktoś, po zastanowieniu, uzna, że lepsza będzie dla niego sytuacja „czysta” w ZUS, może wycofać swój wniosek. Wtedy będzie tak, jakby nie składał skargi o wznowienie postępowania. Wniosek, decyzja, wyrok, wszystko zostanie umorzone. Oczywiście, jeśli decyzja czy wyrok sądowy nie uprawomocniły się.

         Emerytów, wobec których zastosowano niekonstytucyjny przepis art. 25 ust. 1 b ustawy emerytalnej (a są wśród nich również mężczyźni), w zależności od sytuacji, w jakiej obecnie się znajdują, można podzielić na następujące grupy:

1.       Osoby, które z różnych powodów nie złożyły skargi o wznowienie postępowania po wyroku TK, lub ją wycofały.

2.      Osoby, które po raz pierwszy, po wyroku TK, złożyły wnioski o emeryturę powszechną i które otrzymały świadczenia w znacznej wysokości ( w zdecydowanie większej liczbie, choć oczywiście nie wszystkie) – waloryzowany kapitał początkowy i składki do czasu złożenia wniosku o emeryturę.

3.      Osoby, które posiadają, lub w niedługim czasie otrzymają prawomocne wyroki sądowe:

-  Osoby „nieprzedawnione”, którym ZUS uchylił decyzję o emeryturze powszechnej i przeliczył świadczenie według wskaźników na dzień złożenia wniosku o emeryturę powszechną. Podwyżki wysokości emerytur są tu bardzo różne, od kilku złotych do kilkuset. Jest to uzależnione od wielu czynników (kapitału początkowego, składek), ale duże znaczenie ma data złożenia wniosku o emeryturę powszechną (różne lata „dożycia”). W grupie tej jest dużo osób, dla których emerytura wcześniejsza jest nadal wyższa od emerytury powszechnej i wcześniejsza jest wypłacana.

W grupie tej są osoby, które nie odwołały się do sądu okręgowego, mają więc już decyzje prawomocne,

W grupie tej są też osoby, które odwołały się do sądu. Część z nich przegrała już sprawy i nie wnosi apelacji. I te osoby mają już prawomocne (lub będą miały) wyroki. Inne decydują się wnieść apelację od wyroku sądu okręgowego. Po rozprawie apelacyjnej wyroki sądowe stają się prawomocne w chwili ich ogłoszenia.

Osoby „nieprzedawnione”, jeśli nie mają jeszcze prawomocnych decyzji lub wyroków, mogą złożyć do ZUS wniosek o wycofanie wniosku o emeryturę powszechną.

-  Osoby „przedawnione”, które posiadają prawomocne decyzje o wznowieniu postępowania i odmowie uchylenia decyzji o emeryturze powszechnej z uwagi na przedawnienie (art. 145 i 146 kpa), chociaż ZUS przyznaje o wydaniu decyzji z naruszeniem prawa. Równocześnie ZUS odmawia przeliczenia emerytury według art. 114 ustawy emerytalnej, lub w ogóle nie ustosunkowuje się do prośby o przeliczenia emerytury według tego artykułu. Osoby te nie odwołały się do sądu.

-  Osoby „przedawnione”, które częściowo wygrały w sądach okręgowych, uzyskały wyrok nakazujący przeliczenie świadczenia według art. 114 lub art. 133 ustawy emerytalnej. Sądy oddaliły odwołanie w kwestii uchylenia decyzji o emeryturze powszechnej. Od wyroku składa apelację ZUS (z informacji, jakie mamy do tej pory).

-  Osoby „przedawnione”, które przegrały w sądach okręgowych, sądy oddaliły odwołanie w całości. Osoby te nie odwołały się do sądów apelacyjnych,

 mają więc prawomocne decyzje odmowne.

-  Osoby „przedawnione”, które przegrały w sądach okręgowych, sądy oddaliły odwołanie w całości. Osoby te odwołały się do sądów apelacyjnych (brak informacji o biegu sądowym).

4.      Osoby z roczników wcześniejszych, niż 1953, które nie złożyły wniosków o emeryturę powszechną przed 1 stycznia 2013 r.

5.      Osoby z roczników póżniejszych niż 1953, posiadające, lub nie, decyzje o emeryturze powszechnej.

6.      Osoby, które otrzymały emerytury wcześniejsze według innych przepisów, niż wymienione w wyroku TK

Generalnie mamy 4 grupy emerytów, wobec których, przy ustaleniu emerytury powszechnej, zastosowano niekonstytucyjny przepis ustawy emerytalnej: pierwszaki, nieprzedawnione, przedawnione, pominięte.

Drodzy Państwo, przeczytajcie opinie Biura Analiz Sejmowych z dnia 09.10.2019 r. (z najnowszych informacji od naszej blogowiczki)

http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/opinieBAS.xsp?nr=3720

Opinie Biura Analiz Sejmowych
Druk nr 3720

Lista opinii Biura Analiz Sejmowych
Data	Plik	Tytuł
2019-10-09		Ocena merytoryczna i prawna senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk nr 3720)
2019-10-09		Ocena merytoryczna i prawna senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk nr 3720)