22 lutego 2017

Dezyderat w sprawie emerytury nie tylko dla kobiet 53

        8 lutego 2017 r. odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji do Spraw Petycji, na którym został rozpatrzony i zatwierdzony projekt dezyderatu w sprawie zasad ustalania wysokości emerytury osobom, które przed 1 stycznia 2013 r. pobierały wcześniejszą emeryturę. Dezyderat skierowany jest do Pani Premier Beaty Szydło
·         Po przeprowadzonej dyskusji Komisja uznała za właściwe wystąpienie z dezyderatem, prosząc o odpowiedź na następujące pytania: 
·         1. Jak liczną grupę stanowią kobiety z rocznika 1953, które przed dniem 1 stycznia 2013 r. miały ustaloną wcześniejszą emeryturę?

·         2. Jak liczna jest grupa osób pobierających wcześniejszą emeryturę, które nabyły prawo do emerytury powszechnej przed dniem 1 stycznia 2013 r. i które przed tą datą nie wystąpiły o jej wyliczenie? 
·         3. Ile osób urodzonych do dnia 31 grudnia 1952 r. pobiera emeryturę, której podstawa została pomniejszona o sumę kwot pobranych wcześniej emerytur? Jaka jest przeciętna wysokość takiej emerytury?
  
·         4. Ile kobiet z rocznika 1953 pobiera emeryturę powszechną, której wyliczenie uwzględniło pomniejszenie o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych wcześniej emerytur? Jaka jest przeciętna wysokość takiej emerytury? 
·         5. Ile spraw w sądach zostało wygranych przez osoby skarżące się na niewłaściwe wyliczenie świadczenia (z powodu uwzględniania przy wyliczeniu świadczenia kwoty wcześniej wypłaconych wcześniejszych emerytur)?”



Zapis przebiegu posiedzenia komisji
08-02-2017

Komisja do Spraw Petycji /nr 56/
Proszę państwa, kolejny dezyderat do Prezesa Rady Ministrów w sprawie zasad ustalania wysokości emerytury osobom, które przed dniem 1 stycznia 2013 r. pobierały wcześniejszą emeryturę.
„Komisja do Spraw Petycji na posiedzeniu w dniu 15 listopada 2016 r. rozpatrzyła petycję w sprawie usunięcia negatywnych skutków ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim przewiduje ona pomniejszenie, w przypadku pobierania wcześniejszej emerytury, podstawy emerytury wypłacanej po osiągnięciu wieku emerytalnego o sumę kwot pobranych wcześniej emerytur.
Ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw dodała do ustawy przepis (art. 25 ust. 1b) przewidujący, że «jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę na podstawie przepisów art. 26b, 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (…), podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne». Wskazany przepis wszedł w życie 1 stycznia 2013 r.
Wcześniejsze przepisy pozwalały osobom pobierającym tzw. wcześniejszą emeryturę uzyskać emeryturę powszechną po osiągnięciu wieku emerytalnego bez takiego pomniejszenia. W praktyce takie rozwiązanie dotyczyły kobiet urodzonych w latach 1949–1953, które mogły skorzystać z wcześniejszej emerytury, a po spełnieniu warunków określonych w art. 27 ustawy uzyskać powszechną emeryturę. Przykładowo kobiety urodzone w 1949 r., osiągnąwszy 55 lat w roku 2004, mogły odejść na wcześniejszą emeryturę, a w 2009 r. przekształcić ją na powszechną. Ostatni rocznik mogący korzystać z wcześniejszej emerytury to rocznik 1953. Kobiety z tego rocznika miały ustawową możliwość przejścia na powszechną emeryturę po 1 stycznia 2013 r. Niestety ustawa z 11 maja 2012 r., która weszła w życie również od dnia 1 stycznia 2013 r., pozbawiła je tej możliwości.
Komisja dostrzega, że kobiety urodzone do 1952 r. miały możliwość uzyskania powszechnej emerytury po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego 60 lat, składając wniosek jeszcze w 2012 r. Kobiety urodzone w 1953 r., które odeszły na wcześniejszą emeryturę w 2008 r., kiedy kończyły 55 lat, nie miały możliwości uniknięcia negatywnych skutków owego przepisu, kończyły bowiem 60 lat właśnie w roku 2013. Komisja negatywnie ocenia taką sytuację.
Dodatkowo Komisja dostrzega również problem osób z wcześniejszych roczników, bowiem mimo że do 1 stycznia 2013 r. nabyły one prawo do emerytury na wcześniejszych zasadach, osiągnąwszy ustawowy wiek emerytalny (czyli bez pomniejszania podstawy wymiaru emerytury o kwotę wypłaconych wcześniejszych emerytur), często występowały o ustalenie emerytury powszechnej już po 1 stycznia 2013 r. Mimo że w momencie wejścia w życie wspomnianej ustawy z dnia 11 maja 2012 r. osoby te spełniły wszystkie przesłanki do nabycia emerytury na dotychczasowych zasadach, Zakład Ubezpieczeń Społecznych pomniejszał podstawę wymiaru powszechnej emerytury o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur wcześniejszych. Osoby takie, chcąc skorzystać z dotychczasowych zasad, muszą dochodzić swojego prawa w sądach. Zdaniem Komisji takie traktowanie obywateli budzi poważne zastrzeżenia, tym bardziej że sądy w orzeczeniach wskazują, iż ustalenie prawa do świadczenia następuje na podstawie stanu prawnego obowiązującego w dniu spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, a więc wprowadzanie dodatkowych warunków nabywania prawa do świadczeń nie ma wpływu na istnienie prawa nabytego przed tymi zmianami. Pojawia się więc sprzeczność pomiędzy praktyką Zakładu Ubezpieczeń Społecznych a linią orzeczniczą sądów, co – zdaniem Komisji – nie powinno mieć miejsca.
W opinii Komisji podstawą poszanowania praw nabytych jest dążenie do zapewnienia jednostce bezpieczeństwa prawnego i umożliwienia jej racjonalnego planowania przyszłych działań. Takiego warunku nie spełniła omawiana ustawa, która – pogarszając istotnie zasady ustalania emerytury dla osób urodzonych w roczniku 1953 oraz osób, które wcześniej nie skorzystały ze swojego prawa – w praktyce znacząco obniżyła ich poziom życia, przeciętnie przez kolejne kilkanaście lat.
Dezyderat jest szeroki, bo sprawa jest bardzo skomplikowana, wymagająca tego szerokiego kontekstu i uwzględnienia wielu okoliczności. Czy do takiego projektu dezyderatu są uwagi? Nie słyszę uwag, zatem uznaję... Proszę bardzo, ale proszę do mikrofonu. Proszę się przedstawić.
Wnioskodawca petycji wielokrotnej Hanna Śmietańska-Dąbrowska:
Nazywam się Hanna Śmietańska. Jestem przedstawicielką grupy emerytek pokrzywdzonych właśnie tą ustawą.
Chciałabym może jeszcze dodać do tego parę punktów uzupełnienia, bo od pewnego czasu dość szczegółowo analizuję wszystkie materiały w tej sprawie. Chodzi o to, że art. 25 ust. 1b, który nakazał odjąć od podstawy obliczenia emerytury powszechnej pobierane wstecz emerytury, nie dość, że został wprowadzony bez żadnego vacatio legis, to jeszcze potrącał emerytury nie tylko od dnia wejścia w życie ustawy, ale zadziałał od razu na kilka lat wstecz, w związku z czym... Bo to jeszcze bardziej sprawiedliwe byłoby, gdyby to zadziałało od momentu wejścia w życie ustawy. Niestety prawo od razu zadziałało wstecz.
W tej sytuacji stwierdzenie, że – tak jak ministerstwo i ZUS twierdzą – dla wcześniejszych emerytur została zachowana zasada możliwości przeliczenia emerytury na kapitałową, nie jest prawdziwe, ponieważ nie ma chyba osoby, która po wyliczeniu emerytury kapitałowej i potrąceniu wszystkich pobranych emerytur w kwocie brutto za kilka lat wstecz, mogłaby na takim przeliczeniu skorzystać. Można więc powiedzieć, że możliwość przeliczenia emerytury wcześniejszej na kapitałową została w tym momencie po prostu całkowicie tej grupie odebrana. Poza tym całą sprawę można rozpatrywać w kontekście dwóch...
Przewodniczący poseł Sławomir Piechota (PO):
Proszę pani, tylko że my teraz rozpatrujemy projekt dezyderatu. Co do petycji, to nie wracamy do rozpatrzenia petycji. Czy są uwagi do treści dezyderatu?
Wnioskodawca petycji wielokrotnej Hanna Śmietańska-Dąbrowska:
Dobrze. Czy do tego dezyderatu można by dołożyć uzupełnienie? Powiem tylko, co chcę powiedzieć o tych dwóch grupach. To dotyczy dwóch grup emerytek (roczniki 1949–1952), które prawa emerytalne nabyły do 31 grudnia 2012 r. Obowiązujące prawo, przy obecnej interpretacji, daje im możliwość niepotrącania tego. Takie są wyroki sądowe, które są bardzo liczne. Mam spis większości albo prawie wszystkich wyroków sądowych w tej sprawie.
Przewodniczący poseł Sławomir Piechota (PO):
Ale co chciałaby pani dodać do dezyderatu czy zmienić?
Wnioskodawca petycji wielokrotnej Hanna Śmietańska-Dąbrowska:
Chciałabym zaproponować, żeby zwrócić się do ZUS i ministerstwa z prośbą o wydanie odpowiedniej wykładni obowiązujących przepisów, zawieszającej stosowanie art. 25 ust. 1b dla roczników 1949–1952 do czasu wprowadzenia odpowiednich zmian legislacyjnych. Byłoby to zgodne z orzeczeniami trybunału, wyrokami itd. i zatrzymałoby narastającą falę procesów sądowych, ponieważ tych procesów jest coraz więcej. Coraz więcej z nich jest wygrywanych. Jakaś zmiana legislacji na pewno będzie i zmiana przeliczeń, ale dla roczników 1949–1952 można zastosować istniejące prawo, żeby zatrzymać tę falę procesów sądowych.
Przewodniczący poseł Sławomir Piechota (PO):
Dziękuję. Proszę pani, zamiar, który mamy na tym etapie, polega na uzyskaniu pełnej, szczegółowej informacji o skali zjawiska, czyli nie zamykamy tym też naszej decyzji. W oparciu o informacje, jakie otrzymamy od pani premier, Komisja definitywnie zadecyduje, czy wystąpić o jakąś inicjatywę rządu, czy też Komisja podejmie sama inicjatywę ustawodawczą. Żeby jednak tego dokonać, potrzebujemy tej informacji, która będzie w odpowiedzi na pięć pytań. Tu chcemy uzyskać pełne, szczegółowe wyjaśnienie sytuacji osób, których ten przepis dotknął w negatywny sposób. Tu nie rozstrzygamy, a tym bardziej występowanie w dezyderacie o interpretację... To nie jest w tej chwili istota tego dezyderatu.
Czy do propozycji tego dezyderatu są jeszcze jakieś inne uwagi i propozycje? Czy jest sprzeciw? Nie słyszę.
Zatem przyjmujemy dezyderat do pani premier.
Gdy będziemy rozpatrywać odpowiedź, również zapraszamy do udziału w tym posiedzeniu, bo wtedy będziemy rozstrzygać, co ewentualnie dalej, w oparciu o szczegółowe informacje. Problem jest bardzo złożony. Tak naprawdę nie wiemy, ilu osób dotyczy, ile było spraw w sądach, jak one się kończyły. Nie mieliśmy wątpliwości, że trzeba tę sytuację przeciąć. To wynika też z brzmienia dezyderatu: uważamy, że skutki tego przepisu były zaskakujące i niewłaściwe wobec osób, których to dotknęło. Wtedy to przesądzimy.

11 komentarzy:

  1. Podziękowania należą się Pani Hannie Śmietańskiej.

    OdpowiedzUsuń
  2. Czy rocznik 1954 z tzw mieszana emerytura jest zadowolony z jej naliczenia czy wiecie że każdy złożony wniosek o przeliczenie emerytury jest niekorzystny???Za każdym razem do wyliczenia brana jest inna średnia trwania życia itd....

    OdpowiedzUsuń
  3. Rocznik 1954 ma emeryturę wyliczoną już po nowemu, nie mieszaną.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. urodzeni 1.03.-31.03.1954 maja emeryture miszana liczoną 20% po staremu i 80 % po nowemu i tu jest problem....

      Usuń
    2. Cały rocznik 1954 powinien być traktowany jednakowo, a dzieli się nas na kobiety I i II półrocza. Dyskryminacją jest brak możliwości ustalenia wysokości emerytury częściowo według starych, a częściowo nowych zasad dla kobiet urodzonych w okresie od lipca do grudnia 1954 r. (taką możliwość mają kobiety urodzone od stycznia do czerwca 1954 r.).

      Usuń
    3. Wystąpienie RPO (prof. Ireny Lipowicz) w sprawie rocznika 1954:

      http://www.sprawy-generalne.brpo.gov.pl/szczegoly.php?pismo=102416&sygnatura=III.7060.489.2014

      http://www.sprawy-generalne.brpo.gov.pl/pdf/2014/4/III.7060.489.2014/102416.pdf

      Usuń
  4. A Kto z Koleżanek i Kolegów wie czy i do kiedy premier powinna odpowiedzieć na dezyderat Komisji?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Organ, pod którego adresem uchwalony został dezyderat komisji, ma obowiązek ustosunkować się do niego i pisemnie powiadomić Marszałka Sejmu o zajętym stanowisku w ciągu 30 dni od dnia otrzymania dezyderatu, chyba że Marszałek Sejmu, na wniosek zainteresowanego organu, po porozumieniu z prezydium komisji, ustali inny termin.
      Odpowiedzi organów państwowych na dezyderaty oraz informacje tych organów o przebiegu realizacji dezyderatów są rozpatrywane na posiedzeniach komisji.
      W razie nieotrzymania odpowiedzi w terminie lub uznania otrzymanej odpowiedzi za niezadowalającą, komisja może ponowić dezyderat, przedłożyć Marszałkowi Sejmu wniosek o zwrócenie odpowiedzi jako niezadowalającej lub przedłożyć Sejmowi projekt odpowiedniej uchwały lub rezolucji.

      Usuń
    2. SERDECZNIE DZIĘKUJĘ ZA WYCZERPUJĄCĄ ODPOWIEDŹ

      Usuń
  5. CZY KTOŚ WIE CO JEST Z DEZYDERATEM , KTÓRY DOTYCZY PETYCJI
    BKSP-145-93/16

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Odpowiedź na dezyderat jest na stronie Komisji PET

      Usuń