Rząd najpierw zachęcał emerytów do pracy, a potem zniechęcał

 Artykuł z Gazety Wyborczej

Autor:Leszek Kostrzewski i Piotr Miączyński

    

Mimo że Trybunał Konstytucyjny uznał odebranie pracującym Polakom emerytur ze bezprawne, resort pracy na razie ani myśli oddawać im zaległych pieniędzy. W sumie może chodzi nawet o 700 mln zł

- Zabrano mi bezprawnie pieniądze, chodzę i pytam: kiedy mi oddacie? I nic. Jakbym się od ściany odbijał. Czuję, że mnie oszukano - żali się nam pan Janusz z Krakowa.

Jeszcze do niedawna pracował i jednocześnie pobierał emeryturę. Nagle w październiku 2011 r. ZUS z dnia na dzień wstrzymał mu wypłatę świadczeń. Mężczyzna, mając podwójne źródło utrzymania: pensja (1900 zł) i emerytura (980 zł) wziął kredyt. Po decyzji Zakładu nie miał z czego płacić kilkusetzłotowych rat. Zalega w banku z długiem. Nie wie, kiedy będzie mógł go spłacić.

Skąd jego problemy? Z pędu do oszczędności, sprzecznych decyzji i bałaganu w resorcie pracy. Ministerstwo pod kierownictwem Jolanty Fedak (PSL) dwa lata temu przygotowało przepisy o zakazie łączenia pensji z emeryturą.

Blisko 30 tys. osób, w tym pan Janusz, które wybrały pracę, nagle straciło emeryturę. Cel? Oszczędności budżetowe. To o tyle dziwne, że to samo ministerstwo w styczniu 2009 r. pozwoliło pobierać emeryturę, a jednocześnie bez zwalniania się zarabiać dalej w dotychczasowym miejscu pracy. Był to element programu 50+. Chodziło o zwiększenie aktywności zawodowej osób po pięćdziesiątce.

Lamenty emerytów nie pomogły, nie pomogły też ostrzeżenia ekspertów. Ministerstwo się uparło, a Trybunał Konstytucyjny dwa miesiące temu zgodnie z przewidywaniami uznał, że przepis jest niekonstytucyjny. Nie można bowiem raz pozwalać ludziom na coś, a po chwili zakazywać. To narusza zasadę zaufania obywateli do państwa.

Wydawało się, że pokrzywdzeni odzyskają zaległe świadczenia. I ZUS po wyroku postanowił osobom, którym zawiesił emerytury, ponownie je wypłacać. Ale tylko od momentu wydania orzeczenia Trybunału. Nie chce oddać zaległych świadczeń, których przez ponad rok nie wypłacał.

- Nie widzimy do tego podstaw - usłyszeliśmy w centrali. Decyzję Zakładu mógłby zmienić resort pracy, do którego zresztą urzędnicy ZUS odsyłają ze szczegółowymi pytaniami.

- Zadzwoniłem i usłyszałem, żebym zapomniał o zaległych pieniądzach - żali się pan Janusz.

Nie ujawniając, że jesteśmy dziennikarzami, zadzwoniliśmy i my. - Zdecydowaliśmy zaległości nie wypłacać. Jak ktoś chce walczyć o te pieniądze, powinien wystąpić na drogę sądową - usłyszeliśmy w ubiegłym tygodniu od urzędniczki resortu.

Przemysław Hinc, doradca podatkowy z PJH Doradztwo Gospodarcze, przyznaje, że zachowanie ministra pracy jest trudne do zrozumienia. Przepis o zawieszeniu emerytur nie stał się bowiem niezgodny z konstytucją dopiero od chwili ogłoszenia wyroku przez Trybunał Konstytucyjny, ale był taki już od chwili jego uchwalenia. A skoro tak, to zawieszenie emerytur było niezgodne z prawem i emerytom należy się ich zwrot, i to nie od dnia złożenia wniosku, ale od chwili, od której mieli do niej prawo.

- Gdyby resort pracy nie przyczynił się do stworzenia bubla prawnego, to teraz nie miałby problemu ze zwrotami niewypłaconych emerytur - mówi Hinc. - Jeśli wówczas ktoś okazał się na tyle bezmyślny, by podjąć decyzję o zawieszeniu emerytur, to powinien teraz mieć odwagę i nie zasłaniając się problemami proceduralnymi, jak najszybciej oddać świadczenia.

Janusz Sejmej, rzecznik obecnego ministra pracy Władysława Kosiniaka-Kamysza (również PSL), przyznaje, że resort wypłaciłby zaległe emerytury, gdyby Trybunał jasno w uzasadnieniu wyroku o tym napisał. A że jasno nie napisał, to na razie... nie wypłaca. - Mamy różne opinie w tej sprawie. Większość niestety wskazuje, żeby nie wypłacać - mówi Sejmej.

Co dalej zrobić z emerytami, ma zadecydować ostatecznie Rządowe Centrum Legislacji. Resort pracy wysłał do niego prośbę o opinię. Pyta, czy ma zaległości wypłacać, czy nie? Centrum jeszcze nie odpisało. - Odpowiedź dla ministra pracy i polityki społecznej jest w trakcie opracowywania - oświadczyła nam Barbara Trojanowska-Wysocka z RCL.

Zaległości, które ewentualnie resort miałby wypłacić, mogą osiągnąć nawet 700 mln zł. Już wiadomo, że niezależnie od opinii Rządowego Centrum Legislacji na żadne pieniądze nie mogą liczyć inni poszkodowani, np. ci, którzy po decyzji ministerstwa o zakazie łączenia pensji z emeryturą wybrali emeryturę i musieli zwolnić się z pracy.

Natomiast osoby, którym zabrano emeryturę i które jeszcze przed wyrokiem Trybunału na własną rękę poskarżyły się do sądu, obecnie nie dostają ani zaległych emerytur, ani bieżących. - Nie możemy im wypłacać pieniędzy, dopóki nie zakończą postępowania przed sądem - tłumaczy się ZUS.

To zaś będzie trwać długie miesiące, jeśli nie lata. Poszkodowani założyli tymczasem stronę internetową, gdzie zamieszczają rady, jak dalej postępować (emeryturazawieszenie.blogspot.com).