Drodzy Państwo!
Z biura Poselskiego Pana Posła Zbigniewa Pacelta otrzymałam
proponowaną "roboczą" treść interpelacji uzupełniającej
w sprawie zasad ustalania wysokości emerytury powszechnej osób urodzonych po 1948 r pobierających dotychczas wcześniejszą emeryturę.
Paweł Celebański w imieniu Pana Posła Pacelta prosi o ewentualne uwagi.
Ostrowiec Świętokrzyski, dn. 10 kwietnia 2015 r.
Zbigniew Pacelt
Klub
Parlamentarny
Platforma
Obywatelska
Szanowny
Pan
Radosław
Sikorski
Marszałek
Sejmu RP
Szanowny Panie
Marszałku ,
Na podstawie art. 193 pkt. 3 Regulaminu
Sejmu RP składam na ręce Pana Marszałka interpelację poselską do Ministra Pracy
i Polityki Społecznej RP Pana Władysława Kosiniaka – Kamysza, w sprawie krzywdzących
zasad ustalania wysokości emerytury powszechnej osób urodzonych po 1948 r.
pobierających dotychczas wcześniejszą emeryturę, celem otrzymania dodatkowych
wyjaśnień w nawiązaniu do złożonej interpelacji nr 31559 oraz otrzymaniu
niezadowalającej odpowiedzi w sprawie prawa kobiet, które pobierały
wcześniejsze emerytury, do przeliczenia emerytury na starych zasadach.
Ostrowiec Świętokrzyski, dn. 10 kwietnia 2015 r.
Zbigniew Pacelt
Klub
Parlamentarny
Platforma
Obywatelska
Szanowny
Pan
Władysław
Kosiniak – Kamysz
Minister
Pracy i Polityki Społecznej RP
INTERPELACJA POSELSKA
sprawie
krzywdzących zasad ustalania wysokości emerytury powszechnej osób urodzonych po
1948 r. pobierających dotychczas wcześniejszą emeryturę, celem otrzymania
dodatkowych wyjaśnień w nawiązaniu do złożonej interpelacji nr 31559 oraz
otrzymaniu niezadowalającej odpowiedzi w sprawie prawa kobiet, które pobierały
wcześniejsze emerytury, do przeliczenia emerytury na starych zasadach.
Szanowny Panie Ministrze ,
W związku w otrzymaniem
niezadowalającej odpowiedzi na interpelację nr 31559 w sprawie prawa kobiet,
które pobierały wcześniejsze emerytury, do przeliczenia emerytury na starych
zasadach, poniżej przedstawiam Szanownemu Panu Ministrowi komentarz do
wybranych niezadowalających stwierdzeń zawartych w przytoczonej
odpowiedzi:
1.
Wskazuje się, że problem dotyczy nie tylko kobiet z rocznika 1953, ale
wszystkich grup emerytów pobierających świadczenia we wcześniejszym wieku na
podstawie przepisów wymienionych w art. 25 ust. 1b. W konsekwencji wskazuje
się, że nie ma uzasadnienia dla stworzenia specjalnych regulacji dla tej grupy
kobiet.
Komentarz:
Ta
część odpowiedzi wynika z nietrafnej diagnozy sytuacji przedstawionej w
interpelacji nr 31559. Rzeczywiście, problem dotyczy znacznie większej grupy
emerytów, a nie tylko wcześniejszych emerytek urodzonych w roku 1953.
Skutki
krzywdzącej regulacji odczuły jako pierwsze kobiety, wcześniejsze emerytki
urodzone w roku 1953, które zostały zaskoczone wejściem w życie art. 25 ust.
1b, ponieważ osiągały powszechny wiek emerytalny tuż po wejściu w życie tego przepisu
i jako pierwsze zostały nim dotknięte. Wkrótce dołączyły jednak do nich kolejne
pokrzywdzone grupy, w miarę, jak orientowały się, że ich także dotyczy problem.
Art.
25 ust. 1b zaskoczył także liczne osoby, które mogły uniknąć jego skutków,
ponieważ osiągnęły powszechny wiek emerytalny do końca roku 2012, ale ze
względu na brak informacji o wprowadzeniu tej nowej regulacji nie złożyły w ZUS
wniosku o emeryturę powszechną. Sytuacji takich właśnie osób dotyczy pytanie
prawne P 11/14 skierowane do Trybunału Konstytucyjnego.
Od
października 2013 r. do Senatu trafiła petycja P8-05/14, skierowana przez ponad
600 osób (najliczniejsza petycja wielokrotna w historii petycji w Senacie),
zainicjowana przez wcześniejsze emerytki z rocznika 1953, która jednak po
opracowaniu w Senacie dotyczyła wszystkich poszkodowanych grup emerytów
(Petycja w sprawie zmiany zasad ustalania wysokości emerytury powszechnej osób
urodzonych po 1948 r. pobierających dotychczas wcześniejszą emeryturę).
Dlatego
wskazane byłoby rozszerzenie treści interpelacji i domaganie się dalszych
wyjaśnień (być może na podstawie art. 193 pkt.3 Regulaminu Sejmu), dotyczących
prawnego statusu art. 25 ust. 1b, jego skutków finansowych dla budżetu oraz
konsekwencji dla wszystkich grup poszkodowanych nim emerytów. Ponadto
należałoby podjąć polemikę z argumentacją przedstawianą w odpowiedzi na
interpelację i zadać istotne pytania (załączone w odrębnym pliku), które mogą
skłonić MPiPS do dokonania poważnej, pogłębionej analizy problemów związanych z
dodaniem art. 25 ust. 1b do ustawy o e. i r. z FUS.
2.
Zaznaczam, że osoba, której przyznano emeryturę z tytułu osiągnięcia
powszechnego wieku emerytalnego nie traci prawa do wcześniej przyznanej
emerytury.
Komentarz:
Nie
traci, ale dla wielu osób emerytura wcześniejsza jest wyraźnie niższa niż
byłaby emerytura powszechna (kapitałowa), gdyby była wyliczona bez
pomniejszenia zgromadzonego kapitału
o wcześniej pobrane świadczenia na podstawie art. 25 ust. 1b.
3.
Nie traci też prawa do przeliczania wysokości wcześniejszej emerytury zgodnie z
zasadami określonymi w art. 108 - 112 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Pobierać może wyższe
z przysługujących świadczeń.
Komentarz:
Wskazane
możliwości są albo całkowicie niedostępne dla zainteresowanych, ponieważ wymagają
spełnienia warunku niepobrania choćby jednego świadczenia, albo są bardzo
trudne do uzyskania (trudny do spełnienia warunek uzyskania wyższego wskaźnika
wysokości podstawy wymiaru świadczenia). Z kolei samo doliczanie stażu pracy w
przypadku nadal pracujących jest mało korzystną finansowo opcją.
Wskazywane
sposoby przeliczenia emerytury nie mają nic wspólnego z przyznaniem emerytury
powszechnej, wynikającej z osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.
4.
Należy podkreślić, że pomimo wypłacania wcześniejszej emerytury, organ rentowy
nadal waloryzuje kwoty składek i kapitału początkowego zewidencjonowane na
koncie ubezpieczonego w ZUS. Waloryzację stanu konta, na zasadach określonych w
art. 25 ust. 3 – 12 i art. 25a ustawy emerytalnej, przeprowadza się aż do
ustalenia prawa do emerytury z tytułu osiągnięcia pełnego wieku emerytalnego.
Nie powinno zatem budzić zastrzeżeń pomniejszanie podstawy obliczenia nowo
przyznawanej emerytury o kwoty wcześniej wypłaconych emerytur, przyznanych
przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
Komentarz:
Zewidencjonowany
kapitał jest wprawdzie waloryzowany, ale jego wzrost zostaje zniwelowany
w momencie złożenia wniosku o emeryturę powszechną (kapitałową) i dokonania pomniejszenia kapitału o wcześniej
pobrane świadczenia na podstawie art. 25 ust. 1b. Taka uszczuplona emerytura
„kapitałowa” okazuje się niższa od emerytury dotychczas pobieranej.
5.
Przytaczane są określone fragmenty z orzeczeń TK uzasadniające dopuszczalność
regulacji przyjętych w art. 25 ust. 1b.
Komentarz:
Zupełnie
inne argumenty z orzeczeń TK są przywoływane w opinii prawnej Biura
Legislacyjnego Senatu do petycji P8-05/14 oraz w pytaniu prawnym P 11/14 do
Trybunału Konstytucyjnego.
6.
Nadmieniam, że Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Senatu również
nie przychyliła się do postulatu „kobiet rocznika 53” wniesionego w omawianej
sprawie w petycji nr P8-05/14.
Komentarz:
Decyzja
senackiej Komisji PCPP o niepodjęciu dalszych działań w sprawie petycji
P8-05/14 nie może być traktowana jako argument przeciw zasadności petycji,
ponieważ podjęto ją remisowym stosunkiem głosów trzy (senatorowie koalicji) do
trzech (senatorowie opozycji), pomimo pozytywnej opinii prawnej Biura Legislacyjnego
Senatu na rzecz petycji i bez podania jakiegokolwiek merytorycznego
uzasadnienia odrzucenia petycji.
Przebieg
dwóch posiedzeń Komisji, możliwy do obejrzenia w retransmisjach, wyraźnie
ukazuje brak pogłębionej analizy problemu i orientacji senatorów w poruszanym
zagadnieniu, a także dezinformujące senatorów wypowiedzi przedstawiciela MPiPS.
Przedstawiciel
MPiPS przedstawił nieprawdziwe informacje na temat rzekomych możliwości
podwyższania emerytury przez osoby pokrzywdzone art. 25 ust. 1b, które w rzeczywistości
nie są dostępne osobom urodzonym po roku 1948 (szczególnie o „emeryturze po
emeryturze”, po przepracowaniu 30 miesięcy, na podstawie art. 53 ust. 4, w
interpretacji ZUS dostępnej wyłącznie osobom urodzonym przed rokiem 1949).
Przedstawione
różne (trudno dostępne lub niedostępne) sposoby podwyższania wysokości
emerytury nie są ekwiwalentem emerytury powszechnej, której de facto pozbawiono
osoby pokrzywdzone art. 25 ust. 1b, skazując je na pozostanie na „dozgonnej”
wcześniejszej emeryturze.
W związku z powyższym proszę
Szanownego Pana Ministra o uzupełnienie odpowiedzi
i zajęcie stanowiska w zakresie przedstawionych poniżej pytań:
1.
Jak liczna grupa emerytów ponosi konsekwencje dodania art. 25 ust. 1b do ustawy
o emeryturach
i rentach z FUS?
2.
Jak liczne są poszczególne kategorie emerytów (poza „emeryturami częściowymi” z
art. 26 b), do których ma zastosowanie art. 25 ust. 1b ze względu na to, że nie
osiągnęli powszechnego wieku emerytalnego przed wejściem w życie tego przepisu?
3.
Jak liczna jest grupa emerytów, do których ma zastosowanie art. 25 ust. 1b, ze
względu na to, że złożyli wniosek o emeryturę powszechną już po wejściu w życie
tego przepisu, chociaż teoretycznie mogli to zrobić wcześniej (osiągnęli wiek
emerytalny przed 1 stycznia 2013 r.) i uniknąć jego negatywnych skutków, gdyby
wiedzieli o zmianie przepisów od 1 stycznia 2013 r.?
4.
Jak liczna jest grupa osób objętych art. 25 ust. 1b (poza emeryturami
częściowymi), dla których emerytura powszechna (kapitałowa), gdyby została obliczona
bez uszczuplenia kapitału, wynikającego z art. 25 ust. 1b, byłaby wyższa od
dotychczas pobieranej emerytury we wcześniejszym wieku? Jaki to stanowi procent
emerytów objętych art. 25 ust. 1b (poza emeryturami częściowymi)?
5.
Jakie są skutki finansowe dodania art. 25 ust. 1b do ustawy o emeryturach i
rentach z FUS?
6.
Jakie oszczędności wynikają z objęcia artykułem 25 ust. 1b poszczególnych
kategorii emerytów pobierających emeryturę we wcześniejszym wieku emerytalnym
(poza „emeryturami częściowymi” z art. 26 b), którzy nie osiągnęli powszechnego
wieku emerytalnego przed wejściem w życie tego przepisu:
a/
w okresie od 1 stycznia 2013 r. do chwili obecnej (osobno dla poszczególnych
kategorii emerytów nabywających prawo do emerytury na podstawie różnych
przepisów);
b/
w okresie od 1 stycznia 2013 r. do czasu osiągnięcia powszechnego wieku
emerytalnego przez każdą z kategorii emerytów objętych art. 25 ust. 1b
7.
Jakie oszczędności uzyskano w związku z tym, że niektóre osoby pobierające
emeryturę we wcześniejszym wieku emerytalnym, które osiągnęły powszechny wiek
emerytalny przed wejściem
w życie art. 25 ust. 1b, złożyły wniosek o emeryturę powszechną już po wejściu
w życie tego przepisu, tracąc możliwość uniknięcia jego skutków?
8.
Jakie działania informacyjne i kiedy (proszę o wskazanie) podjęły MPiPS oraz
ZUS w związku
z planowanym wejściem z życie art. 25 ust. 1b, w szczególności adresowane do
osób, które dysponując odpowiednia wiedzą mogłyby uniknąć jego negatywnych
konsekwencji poprzez złożenie wniosku
o emeryturę powszechną przed 1 stycznia 2013 r.?
9.
Jakie argumenty przemawiają za tym, aby uznawać przywoływane w wyjaśnieniach
MPiPS (udzielanych na interpelacje poselskie, wystąpienia RPO oraz dla
senackiej Komisji PCPP ) sposoby przeliczania emerytury (niedostępne lub trudno
dostępne ze względu na warunki do spełnienia) jako ekwiwalent prawa do
emerytury powszechnej, którego zostali realnie pozbawieni emeryci objęci art.
25 ust. 1b?
10.
Jakie jest stanowisko Ministra Pracy i Polityki Społecznej, w kontekście
negatywnych skutków wprowadzenia art. 25 ust. 1b, wobec odmawiana przez ZUS
urodzonym po 31 grudnia 1948 r. skorzystania z tzw. „emerytury po emeryturze”
na podstawie art. 53 ust. 4 ustawy o e. i r. z FUS, szczególnie w świetle
zapewnień przedstawiciela MPiPS podczas prac nad petycją P8-05/14
w senackiej Komisji PCPP, że jeśli pracuje się ponad 30 miesięcy, to emeryturę
można przeliczyć?
11.
Czy Minister Pracy i Polityki Społecznej dostrzega dodatkowe krzywdzące skutki
art. 25 ust. 1b, polegające na praktycznym wykluczeniu emerytów objętych tym
przepisem z grona beneficjentów nowych regulacji emerytalnych, umożliwiających
podwyższenie kapitału początkowego osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 na
podstawie ustawy o zmianie ustawy o e. i r. z FUS z dnia
5
marca 2015 r., ze względu na automatyczne niwelowanie uzyskanych korzyści
poprzez pomniejszenia zgromadzonego kapitału o wcześniej pobrane świadczenia?
12.
Czy znana jest Panu Ministrowi treść petycji P8-05/14 skierowanej do Senatu
przez ponad 600 osób, w sprawie zmiany zasad ustalania wysokości emerytury
powszechnej osób urodzonych po 1948 r. pobierających dotychczas wcześniejszą
emeryturę oraz treść opinii prawnej Biura Legislacyjnego Senatu z dnia 25
kwietnia 2014 r., wspierającej postulaty tej
petycji, w tym szczególnie zawarte w niej argumenty natury
konstytucyjnej oraz propozycje dodania przepisu uzupełniającego do art. 25 ust.
1b? Czy znany jest Panu Ministrowi fakt, że petycji nie nadano dalszego biegu w
wyniku remisowego głosowania i bez przedstawienia merytorycznego uzasadnienia
jej sygnatariuszom?
13.
Jakie jest stanowisko Ministra Pracy i Polityki Społecznej na temat
możliwości podjęcia inicjatywy
legislacyjnej, uwzględniającej ponawiane od ponad dwóch lat postulaty pokrzywdzonych
emerytów, zmierzającej do dokonania zmiany przepisów w celu wyeliminowania
negatywnych skutków art. 25 ust. 1b, wynikających z wprowadzenia go bez
stosownych przepisów przejściowych?
Z wyrazami
szacunku ,
( – ) Poseł na Sejm RP
Zbigniew Pacelt
Z komentarzy...
jeden z czytelników naszego bloga poprosił o wstawienie poniższej tabelki pod postem, ponieważ w komentarzu tebelka się "rozjeżdża".
Proszę przeanalizować tę tabelkę, dotyczy ona co prawda przeciętnych emerytur przyznanych po raz pierwszy ale analogię można tu odnaleźć do naszych emerytur (dane pochodzą z informacji ZUS)
|
2009
|
2010
|
2011
|
2012
|
2013
|
Ogółem (zł)
|
1 879,87
|
2 059,75
|
2 036,26
|
2 059,31
|
2 228,75
|
Stare zasady (zł)
|
1 995,94
|
2 493,14
|
2 660,55
|
2 759,89
|
3 036,82
|
Nowe zasady (zł)
|
1 627,49
|
1 711,69
|
1 694,84
|
1 728,59
|
1 856,51
|