Kapitał początkowy - czego jeszcze nie wiemy

                 Ciągle jeszcze nie wszyscy, który urodzili się po 1948 roku, a byli ubezpieczeni przed 1999, mają wyliczony kapitał początkowy. Im jesteśmy starsi, tym większy wpływ na wysokość emerytury ma ta kwota.

Jest to w pewnym sensie wyliczenie ubezpieczonym tego, co powinni otrzymać ze składek, które opłacał za nas płatnik lub samodzielnie odprowadzaliśmy do ZUS. Przed 1999 rokiem nie było indywidualnych kont ubezpieczenia społecznego i pracodawca płacił określony procent od funduszu płac.

Obliczony kapitał jest co roku waloryzowany, stanowi część przyszłej emerytury. ZUS bez naszego udziału nie wyliczy kapitału - zainteresowany musi złożyć wniosek i dostarczyć potrzebne dokumenty: świadectwa pracy potwierdzające zatrudnienia oraz druki Rp-7 z zarobkami uzyskiwanymi w poszczególnych latach.

Kalendarium zmian w przepisach

            W kolejnych latach stosowania przepisów ujawniały się niedoskonałości przyjętych rozwiązań. Dlatego regulacje dotyczące wyliczania kapitału początkowego zmieniane były wiele razy. Wprowadzane rozwiązania zawsze podwyższały kapitał, a tym samym emeryturę obliczaną z jego uwzględnieniem.

Przeliczenie kapitału osób, które już są na emeryturze - zawsze odbywa się na ich wniosek. Wielu świadczeniobiorców wnioski składało, ale nie wszyscy.

Przypomnijmy, jakie kolejno były wprowadzane zmiany w wyliczaniu kapitału początkowego. Jeśli któraś nas dotyczy, przeszliśmy na emeryturę wcześniej, nim zaczęła obowiązywać i nie składaliśmy do ZUS wniosku o przeliczenie kapitału z tego powodu - możemy to zrobić w dowolnym momencie.

Jeśli przeszliśmy na emeryturę po wejściu w życie zmian - niektóre ZUS uwzględnił wyliczając emeryturę.

Kto jeszcze nie jest na emeryturze nie musi nic robić. ZUS ponownie sprawdzi i przeliczy kapitał, gdy złożymy wniosek o emeryturę.

Oto zmiany, które były wprowadzane:

·         01 styczeń 2009 roku

- likwidacja lat zerowych. Dotyczy to wyłącznie lat do końca 1998 roku, które uwzględnia się do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego, a nie wszystkich, z całego okresu zatrudnienia.

Jeśli w tym okresie znalazł się rok, dwa, czy więcej, na które nie mamy zaświadczenia o zarobkach, do końca 2008 r . ZUS przyjmował, że zarobki wynosiły zero złotych. Od początku 2009 r. przyjmuje się nie zero, ale obowiązujące wówczas minimalne wynagrodzenie za zatrudnienie na podstawie umowy o pracę proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

·         23 września 2011 roku

- do podstawy wymiaru kapitału można wskazać zarobki z kolejnych 10 lat przypadających także przed 1980 rokiem, a więc mogą to być np. lata 70. Ta zmiana jest ważna dla osób, które dobrze zarabiały w latach 70., ale jednocześnie mogą te zarobki udokumentować. Z tym właśnie jest największy problem. Jeśli chcemy przeliczyć kapitał na tej podstawie - musimy złożyć do ZUS wniosek i dostarczyć dokumenty (druk RP-7)potwierdzające zarobki z tego okresu. Do tej zmiany obowiązywało ograniczenie: 10 kolejnych lat musiało mieścić się w przedziale 1980-1998.

- wprowadzono zasadę, że kapitał wyliczany jest także wtedy, gdy do końca 1998 r. ktoś pracował krócej niż 6 miesięcy i 1 dzień. Wcześniej takim osobom ZUS odmawiał wyliczenia kapitału. Od tej zmiany do ustalenia kapitału brane są pod uwagę nie tylko pełne lata, ale także poszczególne dni pracy

- za pierwszy, niepełny rok pracy (po ukończeniu nauki pracę zwykle zaczyna się w ciągu roku, a nie od stycznia) zarobki będą porównywane do przeciętnej z tych miesięcy, w których dana osoba pracowała, a nie do przeciętnego wynagrodzenia z całego roku. Dzięki tej zmianie wskaźnik wymiaru będzie wyższy, wcześniej był zaniżony

·         01 październik 2013 roku

- niepełny rok w kapitale początkowym - zarobki z niepełnego roku podlegania ubezpieczeniom społecznym porównywane będą z przeciętnymi zarobkami z tych samych miesięcy, a nie z przeciętnym wynagrodzeniem z całego roku. Jest to rozwiązanie korzystne np. dla kobiet, które w trakcie roku odchodziły na urlop wychowawczy czy bezpłatny lub z niego wracały, mają więc przepracowany niepełny rok. Przed wprowadzeniem tej zasady zarobki z niepełnego roku uwzględnionego do wyliczenia kapitału, porównywane były z przeciętnymi zarobkami z całego roku, co obniżało wskaźnik wynagrodzenia, a tym samym negatywnie wpływało na wysokość kapitału

·         01 maj 2015 roku

- urlopy wychowawcze - okres urlopów wychowawczych uwzględnionych do wyliczenia kapitału początkowego (czyli przypadających do końca 1998 r.) liczony takim samym wskaźnikiem, jak okresy składkowe, czyli 1,3 proc. zamiast dotychczasowych 0,7 proc.

- studia odbyte do końca 1998 r. jeśli nie mogły być w całości zaliczone jako okres nieskładkowy (bo brakowało okresów składkowych; okresy nieskładkowe nie mogą przekraczać 1/3 okresów składkowych) teraz mogą zostać zaliczone w całości, bo pod uwagę brane są okresy składkowe z całego czasu zatrudnienia; trzeba jednak udowodnić w momencie przejścia na emeryturę okres składkowy wynoszący 2 razy tyle ile trwał programowy tok studiów.

Jak jeszcze można podwyższyć kapitał początkowy?

Jeśli odnajdziemy zaświadczenia mające wpływ na staż i zarobki, których do tej pory w ZUS nie przedstawiliśmy. Może to być np. dodatkowa praca, od której opłacane były składki ZUS. Każdy dodatkowy dokument może zmienić wartość naszego kapitału i zadecydować o realnej wysokości naszej emerytury. 

(Utworzono: poniedziałek, 17, wrzesień 2018)

http://www.hajnowka.pl/biznes/aktualnosci/11111-kapital-poczatkowy-czego-jeszcze-nie-wiemy.html

              Aby samemu policzyć różne wskaźniki, czy porównać zarobki z lat pracy z danymi średnimi, warto korzystać z najróżniejszych wykazów, jakie na swoich stronach zamieszcza ZUS.

Waloryzacja składki i kapitału początkowego

(16 marca 2016)

          Wskaźniki waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne za kolejne lata/kwartały, zgodnie z art. 25 ust. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ogłasza Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" do 25. dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji składek za poprzedni rok i kwartał.

Powyższy zapis ustawy emerytalnej oznacza, że wskaźniki waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne powinny być ogłoszone:

·         wskaźniki roczne:

o    za rok 2010 - do 25 maja 2011 r.,

o    za rok 2011 - do 25 maja 2012 r., itd.,

·         wskaźniki kwartalne:

o    za I kwartał 2011 r. - do 25 czerwca 2011 r.,

o    za II kwartał 2011 r. - do 25 września 2011 r.,

o    za III kwartał 2011 r. - do 25 grudnia 2011 r.,

o    za IV kwartał 2011 r. - do 25 marca 2012 r., itd.

Zasady waloryzacji składek określa art. 25 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, natomiast zasady waloryzacji kapitału początkowego - art. 173 ustawy.

Waloryzacja składek polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek na ubezpieczenie emerytalne przez wskaźnik waloryzacji. Waloryzacji podlega kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana, powiększona o kwoty z tytułu przeprowadzonych waloryzacji. Waloryzacja składek przeprowadzana jest corocznie, od dnia 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji za rok 2000.

Waloryzacja kapitału początkowego (ustalonego decyzją ZUS na 1 stycznia 1999 r.) odbywa się według analogicznych zasad, z tym zastrzeżeniem, że pierwsza waloryzacja przeprowadzana jest od dnia 1 czerwca 2000 r. za rok 1999 - według odrębnego wskaźnika waloryzacji kapitału początkowego za rok 1999 wynoszącego 115,60% (wyliczonego zgodnie z zapisem art. 173 ust. 4 ustawy emerytalnej). Kolejne waloryzacje kapitału początkowego, tj. za rok 2000 i lata następne, przeprowadzane są według wskaźników waloryzacji ogłaszanych dla składek na ubezpieczenie.

Zgodnie z art. 25a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację roczną, jest waloryzowana kwartalnie. W przypadku ustalania wysokości emerytury:

·         w pierwszym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za trzeci kwartał poprzedniego roku;

·         w drugim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku;

·         w trzecim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku;

·         w czwartym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za drugi kwartał danego roku.

Jeśli ustalanie emerytury następuje:

·         w I lub II kwartale (ale w okresie kwiecień - maj), np. 2014 r., wówczas kwota składek poddana ostatniej rocznej waloryzacji (tj. kwota składek na dzień 31 stycznia 2012 r. zwaloryzowana za 2012 r.) powinna być włączona w cykl waloryzacji kwartalnych poczynając od waloryzacji za I kwartał 2013 r.;

·         w II kwartale, ale w czerwcu, np. 2014 r., wówczas kwota składek poddana ostatniej rocznej waloryzacji (tj. kwota składek na dzień 31 stycznia 2013 r. zwaloryzowana za 2013 r.) nie podlega żadnej waloryzacji kwartalnej;

·         w III lub IV kwartale, np. 2014 r., wówczas kwota składek poddana ostatniej rocznej waloryzacji (tj. kwota składek na dzień 31 stycznia 2013 r. zwaloryzowana za 2013 r.) powinna być włączona w cykl waloryzacji kwartalnych poczynając od waloryzacji za I kwartał 2014 r.

https://www.zus.pl/baza-wiedzy/skladki-wskazniki-odsetki/wskazniki/waloryzacja-skladki-i-kapitalu-poczatkowego

Wskaźniki waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne za poszczególne kwartały

(23 września 2019)

https://www.zus.pl/baza-wiedzy/skladki-wskazniki-odsetki/wskazniki/waloryzacja-skladki-i-kapitalu-poczatkowego/wskazniki-waloryzacji-kwartalnej

Wskaźniki waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne za poszczególne lata

(30 maja 2019)

https://www.zus.pl/baza-wiedzy/skladki-wskazniki-odsetki/wskazniki/waloryzacja-skladki-i-kapitalu-poczatkowego/wskazniki-waloryzacji-rocznej

Przeciętne wynagrodzenie od 1950 r.

(14 marca 2018)

Przeciętne wynagrodzenie uwzględniane przy obliczaniu podstawy wymiaru świadczeń, to przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku kalendarzowym, ogłaszane corocznie przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w terminie do 7 roboczego dnia lutego każdego roku

https://www.zus.pl/baza-wiedzy/skladki-wskazniki-odsetki/wskazniki/przecietne-wynagrodzenie-w-latach

Na stronie Senatu zamieszczone zostały kolejne opinie instytucji i organizacji

INICJATYWY USTAWODAWCZE

Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

https://www.senat.gov.pl/prace/senat/proces-legislacyjny-w-senacie/inicjatywy-ustawodawcze/inicjatywa,96.html

Opinie instytucji i organizacji 

•  Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego
 
•  Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
 
•  Przewodniczący Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych
 
•  Zarząd Główny Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów
 
•  Zakład Ubezpieczeń Społecznych
 
•  Rzecznik Finansowy
 
•  Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
 
•  Rzecznik Praw Obywatelskich
 
•  Prezydium Komisji Krajowej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność"

Wspólne posiedzenie Komisji Ustawodawczej (nr 3), Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej (nr 3)

10.12.2019 r.

Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej
godz. 14.00, sala 217

Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk senacki nr 12).

https://www.senat.gov.pl/prace/komisje-senackie/posiedzenia,184,1,komisja-ustawodawcza.html

BIEŻĄCE TRANSMISJE SENACKIE

https://www.senat.gov.pl/transmisje/biezace-transmisje/