Opinia Komisji Ustawodawczej do pytania prawnego P20/16

                    25 stycznia 2018 r. sejmowa Komisja Ustawodawcza w swojej opinii do pytania prawnego, zadanego przez szczeciński Sąd Okręgowy Trybunałowi Konstytucyjnemu, odrzuciła postulaty kobiet ur. w 1953 r. (i pozostałych kobiet, skrzywdzonych wprowadzeniem art. 25 u. 1b ustawy z 12 maja 2012 r.). 

           Sprawę zaopiniowania pytania prawnego referowała Pani Poseł Barbara Bartuś z PiS. Sposób przedstawienia skutków wprowadzenia art. 25 u. 1b wskazywał na kompletny brak przygotowania i nieznajomość tematu. Wyglądało na to, że Pani Poseł nie wiedziała o czym mówi, nie rozumie problemu i nie umiała zreferować sprawy. Pomijam gramatyczna formę wystąpienia, choć od prawnika należy wymagać umiejętności poprawnego wysławiania się.

         W głosowaniu za przyjęciem niekorzystnej dla emerytek opinii do pytania prawnego uczestniczyło 13 posłów spośród 30 członków sejmowej Komisji Ustawodawczej. Za przyjęciem tej  opinii głosowało 11 posłów, 2 było przeciwnych.

Szczególne podziękowania należą się Panu Posłowi Jerzemu Jachnikowi z Kukiz15, który jako jedyny stanął w obronie oszukanych kobiet 53.

          Posłowie obecnie rządzącej koalicji, w poprzedniej kadencji sejmu jako opozycja, wykazywali wielkie zrozumienie dla postulatów i pretensji skrzywdzonych emerytek. Obiecywali naprawić niekonstytucyjne przepisy, ale wtedy nie mieli narzędzi do przeprowadzenia zmian. Teraz narzędzia już są ale... zmieniła się perspektywa spojrzenia. No cóż, punkt widzenia zależy od …

              Na stronie Komisji Ustawodawczej nie zamieszczono listy obecności posłów w posiedzeniu w dniu 25.01.2018 r. Nie wiadomo też, kto głosował za przyjęciem niekorzystnej dla emerytek opinii, kto był przeciw. Podany niżej wykaz jest niepełny, z lewej strony znajdują się nazwiska posłów, którzy zabierali głos w trakcie całego posiedzenia komisji, z prawej – skład Komisji Ustawodawczej.

·              Przewodniczący poseł Marek Ast /PiS/                    Ast Marek  (PiS)

·          Barbara Bartuś /PiS                                                  Barbara Bartuś  (PiS)

·          Waldemar Buda /PiS/                                                Buda Waldemar  (PiS)

·         Agnieszka Hanajczyk /PO/                                         Hanajczyk Agnieszka  (PO)

·         Jerzy Jachnik /Kukiz15/                                             Jachnik Jerzy  (Kukiz15)

·         Arkadiusz Mularczyk /PiS/                                          Mularczyk Arkadiusz  (PiS)

·         Janusz Sanocki /niez./                                                Sanocki Janusz  (niez.)

·         Wojciech Szarama /PiS/                                             Szarama Wojciech  (PiS)

                                                                         Arent Iwona  (PiS)

                                                                         Brejza Krzysztof  (PO) 

                                                                         Budka Borys  (PO) 

                                                                                      Bukiewicz Bożenna  (PO) 

                                                                         Drozd Ewa  (PO) 

                                                                        Janik Grzegorz  (PiS) 

                                                                        Kłopotek Eugeniusz  (PSL) 

                                                                        Kozłowski Jerzy  (Kukiz15) 

                                                                        Matusiewicz Andrzej  (PiS) 

                                                                        Myrcha Arkadiusz  (PO) 

                                                                        Pampuch Mirosław  (N) 

                                                                        Pawłowicz Krystyna  (PiS) 

                                                                        Pietraszewska Danuta  (PO) 

                                                                        Piotrowicz Stanisław  (PiS) 

                                                                        Polak Marek  (PiS) 

                                                                                     Protasiewicz Jacek  (UED) 

                                                                        Rząsa Marek  (PO) 

                                                                        Sanocki Janusz  (niez.) 

                                                                        Wróblewski Bartłomiej  (PiS) 

                                                                       Zbonikowski Łukasz  (PiS) 

                                                                       Zembaczyński Witold  (N) 

                                                                       Żalek Jacek  (PiS) 

      No cóż, na tę chwilę sprawa „kobiet 53” w sejmie i senacie wydaje się być zamknięta. Pozostaje jedynie nadzieja na rzetelne i sprawiedliwe rozpatrzenie sprawy przez Trybunał Konstytucyjny. Czekamy zatem cierpliwie na rozpatrzenie sprawy P20/16.

                 W tym miejscu należą się podziękowania dla 17 posłów, którzy nie wzięli udziału w posiedzeniu Komisji Ustawodawczej w dniu 25 stycznia 2018 r. i nie zabrali głosu w sprawie skrzywdzonych emerytek. Trzeba docenić, że nie uczestnicząc w posiedzeniu, nie zagłosowali za przyjęciem złej opinii. Emerytki, najsilniejsza grupa społeczna, są bardzo wdzięczne szanownym posłom.

Szczególne podziękowania należą się Pani Poseł Barbarze Bartuś za świetne wystąpienia podczas posiedzenia komisji, za wielce merytoryczne rozpatrzenie problemu oszukanych emerytek, za bardzo jasne i przejrzyste przedstawienie niekonstytucyjności wprowadzenia art. 25 u. 1b Ustawy z dnia 12 maja 2012 r.

      Dziękujemy 11 posłom, którzy zgodzili się z opinią Pani Poseł Barbary Bartuś. W ten sposób rząd zaoszczędzi trochę pieniędzy, choć wyliczenia ZUS budzą wiele wątpliwości, wydają się być mocno zawyżone (według wyliczeń, z dostępnych materiałów, dokonanych przez emerytów, koszty naprawienia złych przepisów byłyby dużo niższe). Dobrze, że posłom nie przeszkodziło stwierdzenie Pani Poseł Barbary Bartuś, że stanowiska prokuratora generalnego i rzecznika praw obywatelskich wskazują na niekonstytucyjność przepisu. Ale, tylko trochę, w „pewnej mierze”.

         Dziękujemy wielu posłom i senatorom z tej i poprzedniej kadencji parlamentu za bardzo życzliwe i sprawiedliwe, zgodne z prawem, podejście do usunięcia niekonstytucyjnych przepisów wprowadzonych przez parlament i naprawę złego prawa. Dbałość o interesy i fundusze państwa jest sprawą nadrzędną. Niemniej ważną sprawą były interesy posłów, rządu i tysiąca innych osób. Wielu z nich dobrze zabezpieczyło swoich bliskich na długie lata. Trzeba docenić ich troskę o rodzinę i znajomych.

                  Emerytki urodzone w 1953 r. (a także wiele emerytek  urodzonych  w 1952 r. oraz wiele nauczycielek) na pewno nie zapomną Państwu Posłom i Senatorom tych wspaniałych działań na rzecz naprawy krzywdzącego prawa.

http://orka.sejm.gov.pl/opinie8.nsf/nazwa/ust_o204/$file/ust_o204.pdf

OPINIA nr 204

 Komisji Ustawodawczej

uchwalona w dniu 25 stycznia 2018 r.

 dla Marszałka Sejmu

w sprawie pytania prawnego

Sądu Okręgowego w Szczecinie – Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

(sygn. akt P 20/16)

             Na podstawie art. 121 ust. 2 Regulaminu Sejmu Komisja Ustawodawcza po rozpatrzeniu, na posiedzeniu w dniu 25 stycznia 2018 r., skierowanego do Trybunału Konstytucyjnego pytania prawnego Sądu Okręgowego w Szczecinie – Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych o zbadanie zgodności art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim ma zastosowanie do kobiet urodzonych w roku 1953, które przed dniem 1 stycznia 2013 roku nabyły prawo do tzw. emerytury wcześniejszej na podstawie przepisów art. 46 i art. 50 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, z art. 2, art. 32 ust. 1 oraz art. 67 ust. 1 Konstytucji

- wyraża pozytywną opinię o zgodności przepisu ww. ustawy z Konstytucją.

 Przewodniczący Komisji

/Marek Ast/

http://sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/biuletyn.xsp?skrnr=UST-68

Zapis przebiegu posiedzenia komisji
25-01-2018

Wersja publikowana w formacie PDF

Komisje:

·         Komisja Ustawodawcza /nr 68/

Mówcy:

·         Przewodniczący poseł Marek Ast /PiS/

·         Poseł Barbara Bartuś /PiS/

·         Poseł Waldemar Buda /PiS/

·         Ekspert z BAS Paweł Daniluk

·         Poseł Agnieszka Hanajczyk /PO/

·         Poseł Jerzy Jachnik /Kukiz15/

·         Poseł Arkadiusz Mularczyk /PiS/

·         Ekspert z Biura Analiz Sejmowych Andrzej Pogłódek

·         Poseł Janusz Sanocki /niez./

·         Poseł Wojciech Szarama /PiS/

Komisja Ustawodawcza, obradująca pod przewodnictwem posła Marka Asta (PiS), przewodniczącego Komisji, zrealizowała następujący porządek dzienny:

– zaopiniowanie dla Marszałka Sejmu – w trybie art. 121 ust. 2 regulaminu Sejmu – zawisłych przed Trybunałem Konstytucyjnym spraw o sygn. akt:  K 9/16, K 33/16, SK 25/17, P 20/16.

W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Wojciech Arndt – dyrektor Biura Analiz Sejmowych, Andrzej Pogłódek, Jolanta Bucińska, Paweł Daniluk, Dorota Lis-Staranowicz  – eksperci BAS, oraz Marcin Wójcik – z sekretariatu Komisji w Biurze Analiz Sejmowych.

Przewodniczący poseł Marek Ast (PiS):

Otwieram posiedzenie Komisji Ustawodawczej. Witam wszystkich przybyłych na dzisiejsze posiedzenie. Witam przedstawicieli Biura Analiz Sejmowych z dyrektorem Wojciechem Arndtem. Witam panie poseł i panów posłów.

Porządek dzienny macie państwo przed sobą. Mamy dziś w nim zaopiniowanie zawisłych przed Trybunałem Konstytucyjnym spraw o sygn. akt: K 9/16, K 33/16, SK 25/17, P 20/16.

Jeżeli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja przyjęła porządek dzienny. Sprzeciwu nie słyszę. Porządek dzienny przyjęliśmy i przystępujemy do jego realizacji.

Przewodniczący poseł Marek Ast (PiS):

(…)

Ostatnia sprawa – P 20/16. Ponownie pani przewodnicząca Barbara Bartuś, bardzo proszę.

Poseł Barbara Bartuś (PiS):

Dziękuję bardzo. Ta sprawa dotyczy pytania prawnego sądu. Nie ukrywam, że i dla mnie jest to trudna sprawa. Długo analizowałam, może nie nasze stanowisko, ale przepisy, o które w tym pytaniu chodzi. Po tych analizach stwierdzam, że zgadzam się z tym stanowiskiem, które zostało przygotowane.

Chodzi, popularnie mówiąc, o kobiety z rocznika 1953. Dotyczy to nie tyle samego prawa do emerytury, co sposobu jej naliczania i wysokości emerytury. W 2012 roku poprzednia większość sejmowa zmieniła ustawę o emeryturach i rentach. Między innymi został wprowadzony przepis art. 25, który stanowi, iż osoby, które brały wcześniej emeryturę częściową, czyli te wcześniejsze emerytury z Karty Nauczyciela lub górnicze, w momencie kiedy uzyskają wiek ustawowy, przy nowym naliczaniu kwoty już pobranych emerytur są odliczane od kapitału, który został zgromadzony.

Trzeba w ogóle zacząć od sposobu naliczania emerytur, który się przez ostatnie lata zmieniał, a od 1999 roku bardzo zmieniał. Teraz mamy emerytury kapitałowe, czyli kapitał, który zgromadziliśmy, jest dzielony przez przewidywaną długość życia. Taką emeryturę pobieramy.

Natomiast wcześniej była taka możliwość, że można było przechodzić na wcześniejsze emerytury. Potem, w momencie uzyskania pełnego wieku emerytalnego, te wcześniejsze emerytury były w inny sposób naliczane. Ten przepis mówi o emeryturach częściowych. Po uzyskaniu normalnego wieku te osoby jeszcze raz prosiły o nowe naliczenie – oczywiście chodzi o te osoby, które pracowały dalej – emerytury, korzystając z tych składek, które zostały im w tym okresie dołożone, same zapłaciły lub pracodawca zapłacił. Przy nowym sposobie naliczania emerytur kapitałowych zasadę przechodzenia należało zmodyfikować, bo było to niesprawiedliwe wobec wszystkich innych. W tym miejscu mamy problem zgodności z konstytucją, równości wobec prawa. W moim przekonaniu polega on na tym, którą cechę uznamy za cechę relewantną.

Sąd, wnosząc pytanie prawne, zwrócił się o to, czy przepis art. 25 ust. 1b, w zakresie, w jakim ma zastosowanie do urodzonych w 1953 r. kobiet, które przed dniem 1 stycznia nabyły prawo do tzw. emerytury wcześniejszej, na podstawie art. 46 i 50 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jest zgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 i art. 67 ust. 1 Konstytucji RP. W swoim zapytaniu sąd wskazał jako cechę relewantną tych kobiet datę urodzenia od 1 stycznia 1949 roku do 31 grudnia 1953 roku. W tym zakresie nie zgadzam się, aby to uznawać jako cechę ważną, bo system emerytalny, tak naprawdę, dzieli wszystkich na trzy grupy: urodzonych do 1949 roku, urodzonych między 1 stycznia 1949 a 31 grudnia 1968 roku oraz urodzonych po 1968 roku.

Sąd zastosował tę przesłankę w innym zakresie, bo w 2012 skończyły się wcześniejsze emerytury, które były za staż pracy, gdy nie uzyskało się wymaganego wieku, czyli kobiety mogły przejść na wcześniejsza emeryturę w wieku 55, a mężczyźni w wieku 60 lat. To w tym momencie się skończyło. Gdyby wszyscy, którzy urodzili się w 1952 roku i pracowali, złożyli wniosek przed 1 stycznia 2013 roku, i gdyby ten przepis, który tu jest skarżony, wszedł w życie, to wtedy mówilibyśmy o, trudno ukrywać, niekorzystnej zmianie, ale ta zmiana nie to, że kogoś krzywdziła, ale kończyła uprzywilejowanie, które było.

Jeżeli mówić o tym przepisie, to nie można go ograniczać tylko do kobiet z 1953 roku, bo może on również dotyczyć osób, które urodziły się w 1952 roku, a do końca 2012 nie złożyły wniosku o przejście na pełną emeryturę. Może dotyczyć też wielu innych grup i dlatego nie możemy się ograniczać tylko do rocznika 1953.

Tak jak powiedziałam, samą tezę naszego stanowiska długo analizowałam, bo faktycznie aktywność tych kobiet jest duża. Składały one petycje, podnosiły różne argumenty. Wiele maili do mnie w ostatnim okresie wpłynęło, ale stwierdzam – oczywiście TK jest niezależny i orzeknie jak będzie uważał – też powinnam to państwu powiedzieć, że dwa pozostałe stanowiska, prokuratora generalnego i rzecznika praw obywatelskich, w pewnej mierze wskazują na niekonstytucyjność tego przepisu.

 Odmienne są te stanowiska od stanowiska przygotowanego przez Sejm, ale po tej analizie i analizie kosztów, jaki wiązałyby się ze zmianą przepisów, przychylam się do proponowanego stanowiska i wnoszę abyśmy przyjęli, iż przepis art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jest zgodny z zasadą zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz zasadą bezpieczeństwa prawnego, wywodzonymi z art. 2 konstytucji, a także jest zgodny z art. 32 ust. 1 i art. 67 ust. 1 konstytucji.

 Dziękuję.

Przewodniczący poseł Marek Ast (PiS):

Dziękuję bardzo. Przechodzimy do dyskusji. Pan poseł Jerzy Jachnik, bardzo proszę.

Poseł Jerzy Jachnik (Kukiz15):

Z prostych powodów nie mogę się zgodzić z przedstawionym stanowiskiem. Te osoby z 1953 roku, które szły na wcześniejsze emerytury, otrzymując świadczenia, nie wiedziały o tym, że w przyszłości będzie im to odliczane od kapitału początkowego. W którymś momencie ustawodawca zmienił przepisy i nabrał te kobiety. Ja się z takim stanowiskiem absolutnie nie zgadzam.

Poseł Barbara Bartuś (PiS):

Powiem tak, w tym okresie przepisy były wielokrotnie zmieniane. Była kwestia, że można było przejść na wcześniejszą emeryturę, nie przerywać zatrudnienia, a jednocześnie ją pobierać. Jeżeli mamy mówić o zaufaniu, to przepisy o zmianie naliczania emerytur i rent zostały zmienione 1998 roku. Wtedy wyraźnie zostało określone, jak emerytury i renty będą naliczane. One się zmieniały, bo w 1999 kapitał początkowy i emerytury były naliczane w ten sposób, że brano zarobki z ostatnich 10 lat zatrudnienia i z tego robiono odpowiednią średnią. Potem zaczęło się wchodzenie emerytur kapitałowych. Nie brano już pod uwagę ostatniego okresu, ale zwaloryzowany kapitał początkowy. Dokładano wszystkie składki, które były traktowane tak, jakby w banku składać pieniądze. Potem, jak ktoś przechodzi na emeryturę, to te pieniądze są dzielone na raty. Jeżeli te osoby dokładały coś do swojego kapitału, a jednocześnie pobierały z niego co miesiąc większe pieniądze, to myślę, że te osoby nie zostały oszukane, bo to co zabrały, to już się im do przyszłej emerytury nie doliczy.

Tak to rozumiem po analizie tego przepisu. Nie tylko uzasadnianie cechy, nie tylko konstytucyjność, ale taka prosta sprawiedliwość społeczna. Dziękuję.

(Mój dopisek, bez znaków interpunkcyjnych, z wystąpienia Pani Poseł Barbary Bartuś, z odsłuchu:

Ja to oczywiście może nie językiem prawnym nie ten tylko bardziej to jak ja rozumiem jak analizę tego przepisu ja po prostu wprost rozumiem nie tylko  uzasadnianie cechy nie tylko konstytucyjność ale taka prosta sprawiedliwość społeczna)

Przewodniczący poseł Marek Ast (PiS):

Dziękuję bardzo. Więcej głosów nie słyszę. Przechodzimy do głosowania. Kto jest za przyjęciem zaproponowanego stanowiska? (11) Kto jest przeciw? (2) Kto się wstrzymał? (0)

Stwierdzam, że Komisja przyjęła stanowisko.

To była ostania sprawa. Zamykam posiedzenie Komisji Ustawodawczej.