Blog dla wszystkich emerytów.
Jak napisać
odwołanie od najnowszej decyzji ZUS, po wejściu w życie emerytalnej ustawy „naprawczej”?
Kto może
przeliczyć emeryturę wcześniejszą z nową kwotą bazową?
Jak
rozpocząć prace nad wprowadzeniem do decyzji ZUS zapisu o możliwości wycofania
wniosku?
Drodzy Państwo, jeśli ktoś może doradzić w powyższych problemach, to bardzo proszę o rady.
W emerytalnej ustawie „naprawczej” z dnia 19. czerwca 2020 r. znalazły się następujące zapisy:
Art.194j.
1. Kwotę emerytury
przyznanej na podstawie art.24 ubezpieczonemu urodzonemu w
1953 r., który wcześniej pobierał emeryturę wymienioną w art. 25 ust. 1b na
podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 r., ustala się ponownie
od podstawy ustalonej z zastosowaniem art. 194i.
2. Przeliczeniu podlega podstawa obliczenia emerytury przyjęta w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury.
3. Do ustalenia nowej kwoty emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie
życia przyjęte w decyzji o ustaleniu
prawa do emerytury, a następnie uwzględnia się kolejne zmiany wysokości
świadczenia.
Z
dyskusji na blogu:
„Czyli
w przepisie tym mówi się, że decyzja z 2013 lub z 2014 r. ustalała nam prawo do
emerytury, bo przecież nie chodzi tu o decyzje z lat, w których przechodziłyśmy
na emerytury wcześniejsze”.
„Zapisy
również pisali ludzie, którzy nie są nieomylni.”
Czy zapisy o ustaleniu prawa do
emerytury na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej dla emerytów pobierających
emerytury wcześniejsze są zgodne z prawem?
Uważam,
iż to nie jest pomyłka. Prawnicy, biegli w przepisach emerytalnych, nie mylą
się w tak istotnych sprawach. Po raz kolejny ustawodawca celowo wprowadza niezgodne
z ustawami i wyrokami TK zapisy o ustaleniu prawa do emerytury powszechnej po
już przyznanej nam emeryturze wcześniejszej, aby usankcjonować decyzje ZUS i nasze
wnioski z lat 2013/2014, w których jest mowa o przyznaniu emerytury
powszechnej, a nie o przeliczeniu emerytury.
Jak
można wprowadzać do ustawy niezgodne z prawem zapisy? Dlaczego nie zadziałało
tu Rządowe Centrum Legislacji? Posłom i senatorom można „wcisnąć kit”, ale gdzie
były służby legislacyjne Sejmu i Senatu, gdzie byli eksperci, prawnicy/adwokaci
zajmujący się naszymi sprawami w sądach?
Wiek emerytalny i prawo do emerytury
pomostowej
1.Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r.
przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej
60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46 przesłanki udzielenia emerytury, art. 47 przechodzenie na emeryturę
nauczycieli, art. 50 emerytura kolejowa, art. 50a uprawnienia do emerytury
górniczej, art. 50e nieprzerwany okres pracy
górniczej i art. 184 prawo do emerytury urodzonych
po 31 grudnia 1948 r..
Wzór odwołania od
decyzji ZUS po emerytalnej ustawie naprawczej.
Poniżej zamieszczam przykładowe pismo odwoławcze do
sądu od najnowszej decyzji ZUS o ponownym ustaleniu i wyrównaniu emerytury.
Proszę przeczytać je z uwagą. Proszę pamiętać, że
jest to tylko wzór odwołania. Każdy emeryt, który chce się odwołać do sądu, musi zastanowić
się, czy sprawy poruszone w poniższym wzorze pasują do Jego sprawy.To nie jest jeszcze gotowy tekst, należy "przedyskutować"poszczególne punkty, nanieść poprawki i nieco "skrócić" pismo.
Proszę też ze szczególną uwagą wpisywać daty swoich decyzji
z ZUS.
Odwołanie składamy w dwóch egzemplarzach do Sądu Okręgowego za pośrednictwem ZUS. Trzeci, potwierdzony w ZUS, egzemplarz zostawiamy w swoich archiwach.
Czy w odwołaniu do Sądu można zamieścić taki tekst?
"Zwracam się do Wysokiego Sądu o rozpoznanie mojego odwołania z wyrozumiałością. Nie jestem prawnikiem, moja wiedza o przepisach emerytalnych jest ciągle niewystarczająca. Trudno czasami poruszać się w tym „gąszczu” przepisów. Nie zawsze moje wnioski czy odwołania do sądów są prawidłowo sformułowane, a sądy często rozpoznają je nie biorąc pod uwagę niewiedzy emerytki, czy niezbyt precyzyjnie określonych żądań. W sprawie formułowania pism sądowych trudno uzyskać informacje i pomoc od doradców."Imię i nazwisko …………, dn. 11.02.2021 r.
adres
Sąd Okręgowy w ……………….
………
Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
adres
(za
pośrednictwem ZUS w ……….)
Odwołanie
od decyzji ZUS z dnia …..01.2021 r.
W imieniu własnym wnoszę odwołanie od decyzji ZUS Oddział w ……. o ponownym ustaleniu wysokości i wypłacie wyrównania emerytury. Nie zgadzam się ze sposobem dokonanych obliczeń wysokości mojej emerytury powszechnej, jak również wysokości wyrównania oraz podstawy obliczenia emerytury.
Wnoszę o:
- uchylenie decyzji wydanej przez ZUS z dnia …...01.2021 r.
- wydanie nowej prawidłowej decyzji o właściwie obliczonej podstawie emerytury, o przeliczeniu świadczenia w systemie zdefiniowanej składki z aktualnymi najkorzystniejszymi dla mnie wskaźnikami, z uwzględnieniem zwaloryzowanych składek i kapitału na dzień 11.01.2021 r.
Emerytura, którą obecnie pobieram, nie jest wysoka, wynosi ….. zł brutto, netto to jest ……….Pieniądze te ledwo wystarczają mi na życie, opłaty mieszkaniowe i zakup leków. A koszty utrzymania ciągle rosną. Dlatego proszę o nieobarczanie mnie kosztami żądanymi przez ZUS.
Uzasadnienie
Decyzja
o ponownym ustaleniu wysokości i wypłacie wyrównania emerytury wydana przez ZUS
dnia…..01.2021 r. opiera się na zastosowaniu podstawy obliczenia emerytury z roku
2013/2014/…..(środki zgromadzone na subkoncie, kapitał i składki zwaloryzowane
tylko do roku 2013/2014) i wskaźniku z tablic dalszego średniego życia z roku
2013/2014/…….
Decyzja
z …….2013/2014/…… r. o przyznaniu prawa do emerytury w sytuacji, gdy emerytura została przyznana od …… 2008/9 r., nigdy nie powinna zostać
wydana, gdyż organ rentowy nie miał podstaw do przyznania emerytury po raz
drugi na podstawie tego samego przepisu prawnego.
To prawda, że kilka miesięcy po uzyskaniu
powszechnego wieku emerytalnego złożyłam wniosek o przyznanie emerytury. Taki
druk wniosku przekazał ZUS do wypełnienia. Wniosek o przyznanie emerytury był
niewłaściwy, niezgodny z ustawą emerytalną, z czego nie zdawałam sobie sprawy.
Organ rentowy powinien wyjaśnić lub sprostować sprawę
złożonego wniosku, ale nie powinien wydać decyzji niezgodnej z ustawą
emerytalną. Jest to ewidentny błąd organu rentowego. Ustawa zobowiązywała ZUS
do przeliczenia emerytury w systemie zdefiniowanej składki, a nie do przyznania
emerytury.
Prawo do emerytury nabywa się tylko raz w
ciągu życia, jak potwierdził TK w uzasadnieniu wyroku z 13 listopada 2012 r.,
sygn. akt K 2/12 (Dz.U.2012.1285). Dotyczy to także emerytury, tzw. wcześniejszej,
po ukończeniu 55 roku życia. Wówczas emerytura przyznana wnioskodawcy po
osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, w sytuacji, gdy był on uprawniony
do wcześniejszej emerytury, nie stanowi nowego świadczenia. Prawo do emerytury
wcześniejszej nie wygasa, a w związku ze spełnieniem warunku osiągnięcia wieku
emerytalnego następuje jedynie ustalenie na nowo podstawy emerytury, tzw.
przeliczenie (wyrok SA w Lublinie III AUa 1120/12, Lex nr 1271914).
Z wnioskiem o przeliczenie świadczenia emerytalnego można zwracać się do
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wielokrotnie i z różnych powodów dających
podstawę do przeliczenia wysokości świadczenia. Jednak decyzja o wysokości
świadczenia emerytalnego, wydana po jego przeliczeniu, nie stanowi nabycia
prawa do emerytury.
Ja nabyłam
prawo do emerytury od marca 2008/9 r. Kolejne decyzje wydane przez ZUS o
przeliczeniu emerytury (w tym decyzja z ……. 2013/2014/…. r.), nie stanowiły
nabycia prawa do tego świadczenia.
W
kwestionowanej przeze mnie decyzji z dnia …...2013/2014/….. r. znajdują się
także inne zapisy niezgodne z ustawa emerytalną.
Zapisano w decyzji, iż emerytura zostaje zawieszona, ponieważ jest
świadczeniem mniej korzystnym. ZUS
wypłacał mi świadczenie wcześniejsze jako wyższe niż przyznana emerytura
powszechna, gdyż „w razie zbiegu prawa do dwóch świadczeń, organ rentowy
wypłaca jedno z tych świadczeń (pkt.VI
ust. 1 „Pouczenia” ). Na „zasadzie korzystności” wypłacał to wyższe (art. 95
ust. 1 ustawy emerytalnej). Można dokonać wypłaty świadczenia wyższego tylko
wtedy, gdy istnieje zbieżność prawa do dwóch różnych świadczeń.
Ponadto ZUS zawieszał tę niższą przyznaną emeryturę powszechną, mimo, że nie zaistniała żadna z przesłanek uprawniających do zawieszenia świadczenia, o których mowa w art. 103 - 106 ustawy. ZUS zawieszał emeryturę mimo niespełniania tych wymogów, czyli bez zaistnienia podstawy prawnej. Jest to działanie pozaprawne.
Zawieszanie prawa do emerytury miało miejsce w sytuacji, gdy mieliśmy prawo tylko do tego rodzaju świadczenia, o którym mowa w art. 3 ustawy bez podania przepisu prawnego regulującego tę czynność.
„Zapis decyzji, że przyznano ubezpieczonej
emeryturę powszechną, a następnie świadczenie zawieszono, ponieważ jest mniej
korzystne niż dotychczasowe, jest pozaprawny” (wyrok SA w Szczecinie z
02.04.2019 r. - III AUa
391/18).
Decyzja
wydana (w oparciu o decyzję z dnia ……2013/2014/….. r.) przez organ rentowy dnia
…..01.2021 r. jak i sama ustawa emerytalna z dnia 19.06.2020 r. są niezgodne z
prawem. Są też niezgodne z Konstytucją, którą stosuje się bezpośrednio i która
mówi o zakazie nierównego traktowania. Bezpośrednie stosowanie
Konstytucji oznacza najszerszą (zupełną) ochronę praw ubezpieczonych.
Konstytucyjna formuła państwa prawa realizującego zasady sprawiedliwości
społecznej wyklucza, aby organ tego państwa, ZUS, bronił się przed naprawieniem
deliktu konstytucyjnego wobec ubezpieczonego.
Wyrok
Trybunału Konstytucyjnego P 20/16 stanowi o jednolitych zasadach traktowania przez
organ rentowy kobiet urodzonych w 1953 r. pobierających świadczenia na
podstawie ustawy art. 46 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. Ja zostałam
potraktowana w sposób niekorzystny dla mnie, niekonstytucyjny.
Odmowa ponownego ustalenia emerytury z
najkorzystniejszymi aktualnymi wskaźnikami powoduje, że osoby pierwszorazowe,
znajdujące się w identycznej sytuacji faktycznej, znajdują się w innej sytuacji
prawnej, co narusza Konstytucję i jest niezgodne z celem wyroku TK opisanym w
uzasadnieniu. W oparciu o niezgodną z prawem decyzję z
2013/2014/…. r., naruszającą Konstytucję obecnie różnicuje się obywateli.
Zawarte w art. 32 ust. 1 Konstytucji
postanowienie nakazujące "równe traktowanie każdego" wyraża zasadę
obowiązującą zwłaszcza w procesie tworzenia prawa, czyli wydawania ustaw i
innych norm prawnych. Przepisy stanowionego prawa nie mogą zawierać postanowień
dyskryminujących lub przyznających przywileje.
"Osobom uprawnionym do takich
samych rodzajów świadczeń powinna być przyznana emerytura ustalana według
takich samych (równych) zasad obliczania jej wysokości bez względu na datę
złożenia wniosku emerytalnego" (wyrok SO w Łodzi z dnia 30.09.2020 r. -
VIII U 3122/19), w którym Sąd przywołuje motywy wyroku SN z dnia 12 września
2017 r - II UK 381/16 oraz powołuje się na wyrok TK).
Zgodnie z tym orzeczeniem ja także mam
prawo do obliczenia emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku
emerytalnego według tych samych zasad, jakie zastosowano dla pań „pierwszorazowych”,
niezależnie od tego, kiedy został złożony wniosek emerytalny.
Jeśli bezprawie może zagrażać obywatelom od strony twórców ustaw, to zasada
nadrzędności i bezpośredniej stosowalności Konstytucji, rozumiana jako idea
związania władzy nieprzekraczalnym prawem, staje się istotnym narzędziem Sądu
ochrony ubezpieczonych przed związaniem ich decyzjami ZUS naruszającymi ich
konstytucyjne prawo do własności, emerytury.
Mam nadzieję,
że po wniesieniu do Sądu odwołania od najnowszej decyzji ZUS, Sąd, przy
rozpoznawaniu tego odwołania, zajmie stanowisko wskazane przez Sąd
Najwyższy w opinii do zagadnienia prawnego III UZP 4/20 (z dnia
29.10.2020 r.):
”za każdym razem, gdy po wyroku TK ustawodawca byłby opieszały i nie wykonywał swojego
zadania (tj. nie zapewniał stanu zgodnego z Konstytucją albo nowelizacją
przepisów nie objąłby wszystkich osób objętych skutkami orzeczenia), to właśnie
przed sądami stoi zadanie wykonania standardu konstytucyjnego”.
W
związku z powyższymi argumentami moje odwołanie do Sądu jest w pełni
uzasadnione i wnoszę jak na wstępie.
Z poważaniem
podpis
„Organ
rentowy w sytuacji gdy takie regulacje (ustawodawcze) jeszcze nie weszły w życie, powinien natomiast
zrealizować standard konstytucyjny, a nie szukać kruczków prawnych i
wykorzystywać najwygodniejszą podstawę prawną do tego, żeby świadczenia nie
przeliczyć.
Wówczas byłoby to
działanie zgodne z prawem”
Takie stanowisko Sądu Najwyższego
przedstawił sędzia sprawozdawca Dawid Miąsik w opinii do zagadnienia prawnego III UZP 4/20 (z
dnia 29.10.2020 r.) przesłanego przez Sąd Apelacyjny w Rzeszowie do Sądu
Najwyższego.
SN krytycznie
ocenił zachowanie ZUS względem ubezpieczonych z rocznika 1953. Sędzia sprawozdawca wyjaśnił w ustnych motywach
rozstrzygnięcia, że pożądane od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych było
i jest takie zachowanie, które ma na celu zaspokojenie praw osób
ubezpieczonych i realizację wyroku Trybunału.
W przypadku przekroczenia
5-letniego terminu od wydania decyzji emerytalnej (przedawnienia) „sądy i
organy powinny szukać (przy opieszałości ustawodawcy) instrumentów, które są
już w systemie prawnym i które ten standard konstytucyjny zapewnią. Dlatego
zdaniem SN art. 114 ust. 1 pkt 1 w takiej sytuacji może znaleźć zastosowanie.”
Nowe dowody mające wpływ na prawo do świadczeń
lub ich wysokość
1. W sprawie
zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia
decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli:
1) po
uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe
okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo
do świadczeń lub ich wysokość;
„Przesłanką wzruszenia decyzji
ZUS na tej podstawie nie będzie jednak sam wyrok TK, tylko nowa okoliczność
polegająca na nieuwzględnieniu standardu konstytucyjnego, która istniała w
dacie wydania pierwotnej decyzji -
zaznaczył sędzia Dawid Miąsik”.
Gdyby ZUS wypełnił ustawowy obowiązek, jakim jest działanie na korzyść ubezpieczonych
w ramach dostępnych narzędzi prawnych, to zastosowałby art. 114 ust. 1 pkt 1
ustawy emerytalnej i uchyliłby decyzje o przyznaniu emerytury powszechnej i
ponownie ustalił wysokość świadczenia.
Ileż byłoby mniej spraw sądowych, bo przecież nikomu nie zależy na
mnożeniu postępowań. Jak wielu emerytkom zaoszczędzono by stresu, wysyłania
tysięcy pism sądowych, „biegania” po sądach… Oczywiście, nadal zdarzałyby się
zaskarżenia decyzji emerytalnych, ale nie byłoby takiego chaosu, sprzecznych
orzeczeń sądowych, niekończących się odwołań, apelacji.
Piszę o wypowiedzi
Sądu Najwyższego w świetle decyzji, które otrzymujemy z ZUS po wejściu w życie
ustawy naprawczej z dnia 19 czerwca 2020 r.
Co prawda, wielu emerytów otrzymało „odczuwalne” kwoty wyrównania
świadczeń, nawet wtedy, gdy miesięczne podwyżki emerytur nie są zbyt wysokie, ale
nieuchylenie decyzji o przyznaniu emerytury powszechnej, niewycofanie wniosku o
przyznanie emerytury powszechnej (taki wniosek nie powinien być w ogóle rozpatrywany
przez organ rentowy), przeliczenie świadczeń ze „starymi wskaźnikami dożycia” i
brak waloryzacji kapitału początkowego i składek, są niewystarczające, nie
spełniają naszych oczekiwań i nie respektują wyroku Trybunału Konstytucyjnego z
dnia 6 marca 2019 r. Nie gwarantują jednolitego przeliczenia emerytur dla
całego rocznika 1953.
ZUS powinien sam dążyć do ograniczania barier przy rozpatrywaniu spraw ubezpieczonych. Ustawowym obowiązkiem m.in. organu rentowego jest przecież działanie na korzyść obywateli w ramach dostępnych narzędzi prawnych. Tylko w ten sposób będzie budował zaufanie do siebie, gdyż
„Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który chce być instytucją zaufania
publicznego, szanuje zasady etyczne, prawa człowieka, pracownika”.
Sąd Najwyższy wskazuje również na
wielką rolę sądów. Sędzia Miąsik zaznaczył, że za każdym razem, gdy po wyroku TK ustawodawca byłby
opieszały i nie wykonywał swojego zadania (tj. nie zapewniał stanu zgodnego z
konstytucją albo nowelizacją przepisów nie objąłby wszystkich osób objętych
skutkami orzeczenia), to właśnie przed sądami stoi zadanie wykonania standardu
konstytucyjnego.
Czy wydając teraz nowe decyzje, po
wejściu w życie ustawy naprawczej, ZUS nie powinien uchylić decyzji o
przyznaniu emerytury powszechnej z 2013/2014 r., a wniosek o przyznanie
emerytury powszechnej uznać za błędny? Przecież tamta decyzja jest już
nieaktualna i powinna być uchylona z urzędu, choćby w trybie art. 114 ust. 1
pkt 1.
Jeśli bezprawie może zagrażać
obywatelom od strony twórców ustaw, to zasada nadrzędności i bezpośredniej
stosowalności Konstytucji, rozumiana jako idea związania władzy
nieprzekraczalnym prawem, staje się istotnym narzędziem Sądu ochrony
ubezpieczonych przed związaniem ich decyzjami ZUS naruszającymi ich
konstytucyjne prawo do własności, emerytury.
Stosując ustawy trzeba uwzględnić kontekst konstytucyjny. Konstytucja jest
bowiem najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej, a jej przepisy stosuje się
bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej. Sąd stosuje Konstytucję w
jednostkowej sprawie i może odmówić stosowania przepisu ustawy lub
rozporządzenia, jeżeli stwierdzi jego sprzeczność z prawem hierarchicznie
wyższym. Nie narusza to kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, który ma inny
przedmiot orzekania. Orzeka on o przepisie prawnym w zakresie jego zgodności z
aktem wyższego rzędu, a nie o stosunkach społecznych, które ten przepis
reguluje. Kontrola TK oparta jest na kontroli prawa.
Bezpośrednie stosowanie Konstytucji oznacza najszerszą (zupełną) ochronę
praw ubezpieczonych. Konstytucyjna formuła państwa prawa realizującego zasady
sprawiedliwości społecznej wyklucza, aby organ tego państwa, ZUS, bronił się
przedawnieniem przed naprawieniem deliktu konstytucyjnego wobec ubezpieczonego.
Możemy teraz mieć
nadzieję, że po wniesieniu do sądu odwołania od najnowszej decyzji ZUS, sąd,
przy rozpoznawaniu tego odwołania, zajmie stanowisko wskazane przez Sąd Najwyższy w opinii do zagadnienia prawnego III UZP 4/20 (z
dnia 29.10.2020 r.).
http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/iii%20uzp%204-20.pdf