Nasz projekt emerytalnej ustawy naprawczej. Opinie i uwagi do senackiego projektu ustawy. Sprawy bieżące.

Drodzy Państwo

              Proszę o dalszą dyskusje na temat naszego projektu ustawy naprawczej pod tym postem.

Oczywiście, sprawy bieżące też tu będą poruszane.

Jeśli ktoś potrzebuje dłuższych porad, to może warto opisać swoją sytuację w zakładce „Sprawy różne”. Łatwiej będzie odnaleźć pytania potrzebujących porad.

Wszystkich, którzy potrafią pomagać, również proszę o częstsze zaglądanie do tej zakładki.

Kochani

Na stronie Senatu zamieszczone zostały opinie instytucji i organizacji, do projektu ustawy naprawczej.

Ukazują się też uwagi emerytów dotyczące projektu ustawy.

Proszę, po zastanowieniu, pisać i zamieszczać swoje uwagi do tego projektu. Bardzo ważne są pisma zawierające porównania emerytur znajomych, będących w podobnej sytuacji, a różniących się tylko sprawą złożenia lub nie wniosku o emeryturę powszechną.

Można korzystać z różnych pism znajdujących się na blogu, można opisać swoją sytuację.

Drodzy Państwo, proszę pokazać, że jesteśmy, że jest nas dużo, że chcemy mieć wpływ na tworzone prawo.

Konsultacje społeczne będą prowadzone do dnia 9 grudnia 2019 r.

FORMULARZ KONSULTACYJNY

https://www.senat.gov.pl/formularz-konsultacyjny/

https://www.senat.gov.pl/prace/senat/proces-legislacyjny-w-senacie/inicjatywy-ustawodawcze/formularz,96.html

INICJATYWY USTAWODAWCZE

Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

·         13 listopada 2019

Wniesienie projektu

przedstawiciel wnioskodawcy senator Marek BorowskiDruk nr 12

·         19 listopada 2019

Skierowanie projektu do:

– Komisji Ustawodawczej

– Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej

Termin na przygotowanie sprawozdania upływa 19 stycznia 2020

·        


 

Opinie instytucji i organizacji 

 

1.      Przewodniczący Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych

2.      Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego

3.      Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego

Konsultacje społeczne

1.      uwaga 3

2.      uwaga 1

3.      uwaga 2

4.      uwaga 18

5.      uwaga 22

6.      uwaga 23

7.      uwaga 24

8.      uwaga 25

9.      uwaga 26

10.    uwaga 27

11.    uwaga 28

12.    uwaga 6

13.    uwaga 7

14.    uwaga 8

15.    uwaga 9

16.    uwaga 10

17.    uwaga11

18.    uwaga 12

19.    uwaga 13

20.    uwaga 14

21.    uwaga 15

22.    uwaga 16

23.    uwaga 17

24.    uwaga 19

25.    uwaga 20

26.    uwaga 21

27.    uwaga 4

28.    uwaga 5

https://www.senat.gov.pl/prace/senat/proces-legislacyjny-w-senacie/inicjatywy-ustawodawcze/inicjatywa,96.html

SĄD NAJWYŻSZY

Rzeczypospolitej Polskiej

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego              Warszawa, dnia 08 listopada 2019 r.

RPW/36262/2019P

2019-12-02

                                                          Pan                                                       

Krzysztof Kwiatkowski

Przewodniczący Komisji Ustawodawczej w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Przewodniczący,

W odpowiedzi na pismo z dnia 20 listopada 2019 r., BPS.DKS.KU.0401.12.2019, działając na podstawie art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2019 r. poz. 825) w załączeniu uprzejmie przesyłam uwagi Sądu Najwyższego do projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń

Społecznych (druk senacki nr 12).

Z poważaniem

wz.

Józef lwulski

Prezes Sądu Najwyższego kierujący Izbą Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Sąd Najwyższy, Plac Krasińskich 2/4/6, 00-951 Warszawa, tel. 22 530 82 03, faks 22 530 91 00, e-mail: ppsek@sn.pl, www.sn.pl

SĄD NAJWYŻSZY

Rzeczypospolitej Polskiej

Biuro Studiów i Analiz Sądu Najwyższego

BSA III - 021 - 301/19

Warszawa, dnia        listopada 201 9 r.

Opinia do projektu ustawy

o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS

Projekt ustawy

1.      Pismem z dnia 20 listopada 2019 r. Przewodniczący Komisji Ustawodawczej Senatu RP przekazał Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS z prośbą o sporządzenie opinii w przedmiocie rozwiązań zaproponowanych w projekcie.

2.      Zgodnie z uzasadnieniem projektu ma on na celu „przywrócenie większej podstawy obliczenia emerytury ubezpieczonym, którzy pobierali wcześniejszą emeryturę bez obiektywnej wiedzy, że kwoty wcześniej pobranej emerytury pomniejszą emeryturę powszechną".

Projekt dostosowuje system prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia

6 marca 2019 r. (sygn. akt P 20/1 6), Dz. U. poz. 539, OTK ZU Az 2019 r. poz. 1 1.

Il.      Ocena wprowadzonych zmian

1.      Przede wszystkim należy zauważyć, że w przywołanym wyroku Trybunał stwierdził, że jego skutkiem jest prawo wznowienia postępowania z mocy art. 190 ust. 4 Konstytucji dla wszystkich kobiet objętych zakresem orzeczenia Trybunału: postępowania zakończone wydaniem wyroku przez sądy p ^racy i ubezpieczeń społecznych mogą być wznowione na podstawie art. 401 ¹ k.p.c., natomiast osobom, które nie odwołały się od decyzji wydanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przysługuje wznowienie postępowania na podstawie art. 145a k.p.a. w związku z art. 124 ustawy o FUS. Wznowienie w tym kontekście oznacza prawo do skorzystania ze środków proceduralnych zmierzających do

Sąd Najwyższy, Plac Krasińskich 2/4/6, 00-951 Warszawa, tel. 22 530 83 27, faks 22 530 90 38, e-mail: bo@sn.pl, www.sn.pl

2

wydania w zakończonej sprawie nowego rozstrzygnięcia, opartego na stanie prawnym ukształtowanym po wejściu w życie orzeczenia Trybunału. Trybunał zauważył w tym kontekście, że przepisy dotyczące wznowienia postępowania nie uwzględniają jednak specyficznej sytuacji związanej z obowiązkiem sanacji konstytucyjności w sprawach dotyczących emerytur kobiet, które przed dniem 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 ustawy o FUS. Pozostawiają tym samym znaczny margines dowolności organom i sądom w ocenie i rozstrzygnięciu następstw wyroku TK w konkretnych wypadkach. W konsekwencji Trybunał uznał, że w celu zagwarantowania jednolitych zasad zawrotu świadczeń należnych uprawnionym ustawodawca powinien wprowadzić odpowiednie regulacje w tym zakresie.

2.      Autorzy projektu proponują w związku z tym, aby w art. 25 ustawy o FUS po ust. 1 b (odnośnie do którego Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 6 marca 201 9 r. orzekł o jego niezgodności z art. 2 Konstytucji RP w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w 1953 r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy) dodać ust. ł ba w brzmieniu: ,Przepisu ust. l b nie stosuje się do ubezpieczonych, którzy pobrali emeryturę na podstawie wniosku złożonego przed dniem 6 czerwca 2012 r., a uprawnienie do emerytury, o której mowa w art. 24, uzyskali po 2012 r.”.

Ponadto proponują wprowadzenie przepisu szczególnego, zgodnie z którym ubezpieczony, który pobrał emeryturę na podstawie przepisów art, 46, art. 50, art. 50a, art. 50e i art. 184 ustawy o FUS lub art. 88 Karty Nauczyciela, w oparciu o wniosek złożony przed dniem 6 czerwca 2012 r., a uprawnienie do emerytury, o której mowa w art. 24 ustawy o FUS, uzyskał po 2012 r., może wystąpić o ponowne ustalenie wysokości emerytury, z uwzględnieniem art. 25 ust. ł ba ustawy o FUS, w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje osobie, o której mowa w ust. 1, od dnia, w którym spełniła ona warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 24 ustawy zmienianej w art. 1. Przepis ten ma służyć „wyłączeniu stosowania art. 146 k.p.a. i jego odpowiedników, w przypadkach, gdy wznowienie postępowania następuje w terminie określonym w art. 145a S 2 k.p.a. lub jego odpowiednikach”.

3.      W świetle wypowiedzi Trybunału proponowana zmiana ustawy o FUS oraz umożliwienie wystąpienia o ponowne ustalenie wysokości emerytury w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie noweli są zarówno dopuszczalne, jak i uzasadnione.

4.      Można ponadto uznać, że z perspektywy dogmatycznej proponowana ustawa nie budzi zastrzeżeń.

Sąd Najwyższy, Plac Krasińskich 2/4/6, 00-951 Warszawa, www.sn.pl

3

Konkluzje

Podsumowując powyższe można zaproponować pozytywne zaopiniowanie projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS

OGÓLNOPOLSKIE POROZUMIENIE ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH

              OPZZ/AR/MK2885/2019                        Warszawa, dnia 28 listopada 2019 r

                                   Pan

                            Krzysztof Kwiatkowski

Przewodniczący Komisji Ustawodawczej

Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

Dot. pisma nr BPS.DKS.KU.0401.12.2019 z  dnia 20 listopada 2019 r. w sprawie projektu

ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk senacki nr 12).

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych pozytywnie ocenia fakt ponownego rozpoczęcia prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk senacki nr 12), dalej: „Projekt". Pozwala to oczekiwać, że problem dotyczący niekorzystnych przeliczeń świadczeń dla ubezpieczonych, którzy pobierali wcześniejszą emeryturę bez obiektywnej wiedzy, że kwoty wcześniej pobranej emerytury pomniejszą emeryturę powszechną, zostanie rozwiązany.

Konieczność uregulowania przedmiotowej kwestii jest tym bardziej nagląca, że w praktyce po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 r., sygn. akt P 20/16, pojawiło się wiele wątpliwości dotyczących procedury uchylenia decyzji, których wysokość obliczono z zastosowaniem niekonstytucyjnego przepisu. Z jednej bowiem strony Zakład Ubezpieczeń Społecznych przy rozpatrywaniu skarg o wznowienie postępowania stosował art. 146 S 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. — Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096), zamykając drogę do przeliczenia emerytury znaczącej części ubezpieczonych z uwagi na brak możliwości uchylenia decyzji jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło pięć lat. Z drugiej zaś strony pojawiło się stanowisko uznające art. 1 14 ust. I pkt 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 201 8 r. poz. 1270), dalej: ,.u.e.r.FUS" jako podstawę prawną pozwalającą na merytoryczne rozstrzygniecie o prawie strony do przeliczenia nieprawidłowo obliczonej emerytury (por. wyrok Sądu Okręgowego w Łomży z dnia 18 października 2019 r., sygn. akt III U 428/19, nieprawomocny). Wejście w życie projektowanej ustawy powinno umożliwić przeliczenie emerytur ubezpieczonym, w szczególności urodzonym w 1953 r., na takich samych zasadach, bez względu na to, czy od doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynął pięcioletni okres.

Na aprobatę zasługuje przy tym, że Projekt obejmuje szerszą grupę ubezpieczonych niż ta, której dotyczy wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 r., sygn. akt P 20/16. Oprócz bowiem sytuacji kobiet urodzonych w 1953 r., które przeszły na wcześniejsze emerytury na podstawie art. 46 u.e.r.FUS, reguluje sytuację prawną osób pozostających w analogicznej sytuacji, które pobrały emeryturę na podstawie innych przepisów, tj.: art. 50, art. art. 5()e i art. 184 u.e.r.FUS lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. — Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. poz. 967, 2203 i 2245 oraz z 2019 r. poz. 730).

Tym niemniej, w ocenie OPZZ opiniowany Projekt wymaga dopracowania i uwzględnienia następujących uwag:

l . Projekt ogranicza krąg ubezpieczonych do osób, które pobrały emeryturę w oparciu o wniosek złożony przed dniem 6 czerwca 2012 r. W związku z tym, należy zaznaczyć. że ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 6 czerwca 2012 r., poz. 637), wprowadzająca l)l.łn. regulacje dotyczące pomniejszania podstawy obliczenia emerytury o kwotę pobranych wcześniejszych emerytur. przyznanych przed osiągnięciem wieku emerytalnego, została ogłoszona w Dzienniku Ustaw w dniu 6 czerwca 2012 r., zaś weszła w życie z dniem I stycznia 2013 r. Racjonalne wydając się więc, by przyjąć jako datę graniczną 1 stycznia 2013 r., a więc dzień wejścia ustawy w życie. Jest to uzasadnione z uwagi chociażby na fakt, że trudno oczekiwać, by wraz z ogłoszeniem tej ustawy w Dzienniku Ustaw ubezpieczeni posiadali wiedzę o dotyczących ich świadczeń zmianach;

2.      Należałoby rozważyć objęcie zakresem podmiotowym Projektu także ubezpieczonych z roczników 1949-1952. Z kierowanych do OPZZ pism wynika, że osoby te również nie miały świadomości na temat zmiany prawa wchodzącej w życie w 2013 roku;

3.      Przewidziany w Projekcie termin trzech miesięcy na wystąpienie przez ubezpieczonego o ponowne ustalenie wysokości emerytury jest zbyt krótki. Termin ten powinien być zdecydowanie dłuższy: co najmniej 6-miesięczny, bądź nawet roczny, co pozwoliłoby uniknąć sytuacji, gdy wskutek niewystarczającego poinformowania o wejściu w życie projektowanych zmian część osób nie skorzysta z przysługujących im uprawnień;

4.      Zasadne wydaje się także zamieszczenie przepisu szczegółowo określającego sposób przeliczenia świadczenia, co pozwoliłoby zagwarantować jednolite zasady zwrotu świadczeń należnych uprawnionym. Na potrzebę ustalenia przez ustawodawcę takich jednolitych zasad zwrotu świadczeń zwrócił uwagę już Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 6 marca 2019 r., sygn. akt P 20/16. Pozytywnie natomiast należy ocenić, że Projekt zawiera instytucję wyrównania za niekorzystne wyliczenia świadczeń, przewidując, że emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje od dnia, w którym ubezpieczeni spełnili warunki do uzyskania emerytury powszechnej;

5.      Należy zwrócić uwagę, że zbyt przewlekłe procedowanie nad Projektem może skutkować tym, że w przypadku śmierci ubezpieczonego osoby uprawnione do renty rodzinnej dostaną niższe świadczenia. Zgodnie z art. 65 ust. I u.e.r.FUS renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne (art. 66 u.e.r.FUS). Wysokość renty rodzinnej jest uzależniona od dwóch czynników: od wysokości świadczenia, jakie uzyskiwał (do jakiego miałby prawo) zmarły ubezpieczony oraz od tego, czy mamy' do czynienia ze zbiegiem osób uprawnionych do pobierania świadczenia (zob. red. Ignaczewski J., Małżeńskie prawo majątkowe, C.H.Beck 2017, wyd. 4, Prawo małżonka do świadczeń z ubezpieczeń społecznego – komentarz tezowy do przepisow ustawy o emerytalnych i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych regulujących rente rodzinną). Wobec tego wydaje się uzasadnione uregulowanie w Projekcie kwestii przeliczenia renty rodzinnej, tak aby uprawnieni do tej renty mogli wnosić o przeliczenie emerytury w razie śmierci ubezpieczonego przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy;

6.      Brakuje w Projekcie przepisu dotyczącego zawieszenia lub umorzenia postępowań w sprawie ponownego ustalenia podstawy obliczenia emerytury, wszczętych przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy.

Jak wynika z powyższego. OPZZ postuluje jak najszybsze ustawowe uregulowanie objętych Projektem kwestii, z uwzględnieniem jednak rzeczywistych oczekiwań ubezpieczonych.

                                       Przewodniczący  OPZZ  Andrzej Radzikowski