Strony

26 grudnia 2019

Odpowiedź na pismo ZUS odmawiające przeliczenia emerytury -argumenty


Drodzy Państwo

                 Otrzymuję ostatnio wiele informacji od Pań „przedawnionych”, którym oddziały ZUS odmawiają przeliczenia emerytury według art. 114 ustawy emerytalnej po złożeniu skargi o wznowienie postępowania, jak również mimo nakazu Okręgowych Sądów Pracy. Często też wnoszą apelacje od wygranych przez emerytki spraw.
Motywują to brakiem przesłanek do zastosowania art. 114, głównie ust. 1 punkt 1) i 6).

              ZUS zaprzecza, aby przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego. Tłumaczenie jest takie, iż organ rentowy wykonywał tylko postanowienia ustawy.

        Zobaczmy zatem, co powiedział na ten temat Minister Marcin Zieleniecki (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Przewodniczący Rady Nadzorczej ZUS) na obradach Senatu w dniu 18.12.2019 r.:


„Chcę powiedzieć, że różnimy się, jeżeli chodzi o kwestię dotyczącą terminu bądź też braku terminu, jak państwo proponujecie, na zgłaszanie przez osoby, których dotyczy ta regulacja i to orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, wniosków o obliczenie emerytury bez zastosowania feralnego art. 25 ust. 1b. Zwracałem uwagę w trakcie prac w komisji senackiej na to, że stronie rządowej zależy na tym, aby błędy, które zostały popełnione w 2012 r. przy okazji prac i uchwalenia ustawy podwyższającej wiek emerytalny, zostały naprawione jak najszybciej.(…)

 Mamy świadomość tego, że panie z rocznika 1953, ale też niektórzy panowiektórzy zostali, że tak powiem, dotknięci tym błędem legislacyjnym, po prostu czekają na to rozstrzygnięcie.(…)
Powiedziałem, że chcemy, aby błąd legislacyjny został naprawiony, aby został naprawiony jak najszybciej (…)

Jeżeli państwo dostrzegliście zmianę stanowiska Rady Ministrów, czyli przed orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego działanie w zaufaniu do tego domniemania konstytucyjności przepisów, a dokładnie po 6 marca 2019 r. aktywność, jeżeli chodzi o współpracę z Senatem, z komisją senacką, nad opracowaniem projektu ustawy, który ten błąd legislacyjny miałby naprawić, to jest to właśnie wyraz tego, że uznaliśmy, że ten stan prawny w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego się zmienił i art. 25 ust. 1b ustawy emerytalno-rentowej w zakresie, w jakim narusza zasadę zaufania obywateli do państwa, po prostu jest niezgodny z konstytucją. Stąd zmiana stanowiska.”


           Zdaniem wielu Sądów, w niniejszej sprawie istnieją podstawy do ponownego ustalenia prawa w oparciu o art. 114 ustawy o FUS.
           Zastosowanie w  sprawie wznowienia postępowania dla osób „przedawnionych” znajduje art. 114 ust.1 pkt 1 i ust. 1f pkt 1 ustawy o FUS. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 r. sygn. P 20/16 stanowi w ocenie Sądów nową okoliczność, o której mowa we wskazanym przepisie.
          W sprawie oceny możliwości zastosowania art.114 ustawy o FUS w  sprawie przeliczenia emerytury, Sąd Najwyższy wskazał:

„Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, w ubezpieczeniach społecznych regułą jest kształtowanie sfery prawnej ubezpieczonych i instytucji ubezpieczeniowej z mocy prawa. Zasada ta znajduje odzwierciedlenie w art. 100 ustawy o emerytalnej, zgodnie z którym prawo do świadczeń w niej określonych powstaje (in abstracto) z dniem spełnienia warunków wymaganych do nabycia prawa. Prawo do świadczeń powstaje i istnieje niezależnie od decyzji organu rentowego, a tylko jego realizacja w postaci wypłaty świadczenia wymaga potwierdzenia decyzją Tym samym zadaniem organu rentowego, na etapie nabycia in concreto prawa, jest jedynie ustalenie, że zostały spełnione warunki uzyskania uprawnienia emerytalnego oraz jego konkretyzacja w drodze decyzji".

            Jak trafnie zwrócił uwagę Sąd Najwyższy skoro decyzje organu rentowego sprowadzają się - zasadniczo - do deklaratywnego potwierdzenia uprawnień przysługujących ubezpieczonym z mocy prawa, to przepisy odnoszące się do trwałości i wzruszalności decyzji organu rentowego nie mogą być interpretowane i stosowane w taki sposób, który prowadziłby do trwałego pozbawienia osób ubezpieczonych uprawnień przysługujących im ex lege. 
Deklaratywny charakter decyzji organu rentowego potwierdzających przysługiwanie ubezpieczonemu prawa do określonego świadczenia rzutuje szczególnie na ograniczenie ostateczności decyzji organu rentowego odmawiających prawa do świadczenia, ponieważ stabilność negatywnego rozstrzygnięcia o prawach jednostki nie jest w tym przypadku wartością, która mogłaby przeważyć nad rzeczywistą realizacją konstytucyjnego i ustawowego prawa do zabezpieczenia społecznego.

             W tym kierunku zmierza wykładnia i praktyka Sądu Najwyższego dotycząca art. 114 ustawy emerytalnej. Traktuje ona ten przepis jako podstawę prawną dla weryfikacji i wzruszalności decyzji organów rentowych, w których zawarto ustalenia pozostające w obiektywnej sprzeczności z ukształtowanym ex lege stanem uprawnień emerytalno-rentowych zainteresowanych.

Sprzeczność ta zachodzi w przypadku decyzji błędnie odmawiających realizacji prawa do świadczenia, przysługującego z mocy prawa ubezpieczonemu.
Niezgodność ta może powstać także na skutek popełnionych przez organ rentowy uchybień normom prawa materialnego. Eliminacja tych sprzeczności stanowi uzasadnienie dla ponowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją organu rentowego, której rozstrzygnięcie jest niezgodne z ukształtowaną ex lege sytuacją prawną ubezpieczonego. W ponawianym postępowaniu organ rentowy dąży do ustalenia, czy popełnione uchybienia (przede wszystkim w zakresie prawa materialnego ale także procesowego) lub przedłożone dowody albo ujawnione fakty mają wpływ na zmianę dokonanych wcześniej ustaleń, od których zależy potwierdzenie uprawnienia ubezpieczonego do określonego świadczenia.

               Sąd Najwyższy podzielił również stanowisko, że funkcję usuwania z obrotu prawnego wadliwych decyzji organu rentowego stanowi art. 114 ustawy emerytalnej. Wskazał, że jeśli niekwestionowanym celem tego przepisu jest podważenie obiektywnie wadliwej decyzji organu rentowego, to przepis ten powinien znajdować zastosowanie do eliminacji z obrotu takich wadliwych decyzji organu rentowego, które w wyniku błędnej (ze strony organu rentowego) wykładni przepisów prawa lub błędnego zastosowania przepisów prawa do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, doprowadziły do pozbawienia jednostki możliwości faktycznego korzystania z przysługujących jej z mocy samego prawa świadczeń emerytalnych.

              Jak przyjęto w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego „prawidłowa wykładnia obowiązującego przepisu, odmienna od przyjmowanej uprzednio, jest nową okolicznością (...). Ujawniona po uprawomocnieniu się decyzji stanowi podstawę do wznowienia postępowania (...)”.

             Z orzeczenia tego wynika wprost, że ustalenie w toku postępowania, zapoczątkowanego kolejnym wnioskiem ubezpieczonego o ponowne ustalenie prawa, obiektywnej niezgodności wcześniejszej decyzji organu rentowego z obowiązującymi w tym zakresie regulacjami, dotyczącymi przesłanek nabycia prawa objętego wnioskiem, upoważnia organ do wzruszenia decyzji organu rentowego korzystającej z przymiotu ostateczności. Ten kontekst nie może być pomijany przy ustaleniu znaczenia zwrotu „ujawnienie okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji” zawartego w art. 114 ustawy emerytalnej.

            Zgodnie z poglądem wyrażonym w wyroku Sądu Najwyższego, w którym wyjaśniono, że znaczenie zawartego w art. 114 ustawy „okoliczności” występuje w dwóch znaczeniach:
1) okoliczności faktycznych oraz
2) okoliczności sprawy.
W tym drugim znaczeniu chodzi o ogół wymagań formalnych i materialnoprawnych związanych z ustalaniem decyzją rentową prawa do świadczeń emerytalno- rentowych.

           W konkluzji, ujawnieniem „okoliczności” w rozumieniu komentowanego przepisu może być stwierdzenie, że wcześniejsza decyzja organu rentowego (odmawiająca prawa do świadczenia) opierała się na błędnej wykładni przepisu normującego jeden z warunków nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym.

          Mając zaś na względzie zarysowaną powyżej koncepcję „obiektywnej błędności decyzji organu rentowego”, przepis art. 114 ustawy emerytalnej tym bardziej powinien znajdować zastosowanie, gdy obiektywnie wadliwa decyzja organu rentowego, odmawiająca wnioskodawcy potwierdzenia przysługującego mu prawa do świadczenia emerytalnego, jest efektem konsekwentnego nieuwzględniania przez organ rentowy wykładni ustawy emerytalnej dokonywanej w różnych sprawach przez Sąd Najwyższy.

               Przedstawiona wykładnia Sądu Najwyższego, dotycząca stosowania art. 114 ustawy o FUS, pozwala traktować nawet błędne stosowanie przepisów ustawy emerytalnej przez organ rentowy, jako podstawę zastosowania art. 114 ust. 1 pkt 1. W ocenie Sądu, tym bardziej podstawą zastosowania tego przepisu jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niekonstytucyjności zastosowanego przy ustalaniu wysokości emerytury przepisu art. 25 ust. 1b ustawy o FUS.

              Odnosząc się do wymogu z art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy o FUS, by ujawniona nowa okoliczność istniała przed wydaniem błędnej decyzji, należy zwrócić uwagę, że jeśli art. 25 ust. 1b ustawy o FUS został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją, to nie mógł on stanowić podstawy prawnej decyzji ustalającej wysokość emerytury, ponieważ przepis ten był niekonstytucyjny od chwili uchwalenia, a więc także w momencie stosowania go przez organ rentowy, czego nie może podważyć fakt, iż w tym czasie korzystał on jeszcze z domniemania konstytucyjności.

             Uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją przepis prawa nie może być stosowany przez sądy i inne organy w odniesieniu do stanów faktycznych sprzed ogłoszenia orzeczenia Trybunału, 
Zatem w pełni uprawnione jest stanowisko, że w przypadku wniosku ubezpieczonej o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem skutków orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 r. należy wysokość emerytury ustalić tak, jakby art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej w stosunku do kobiet urodzonych w roku 1953, nie obowiązywał w dacie wydawania decyzji o przyznaniu emerytury.

            Art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej nie mógł  stanowić podstawy prawnej decyzji, w której podstawę obliczenia emerytury pomniejszono o kwoty pobranych emerytur. Ponieważ przepis ten był niekonstytucyjny od chwili uchwalenia, a więc także w momencie stosowania go przez organ rentowy.

            Określenie „błąd organu rentowego” należy rozumieć szeroko, zgodnie z tzw. obiektywną błędnością decyzji. Obejmuje on sytuacje, w których organ rentowy miał podstawy do przyznania świadczenia, lecz z przyczyn leżących po jego stronie tego nie uczynił. Za takie przyczyny można uznać wszelkie zaniedbania tego organu, każdą obiektywną wadliwość decyzji, niezależnie od tego czy jest ona skutkiem zaniedbania, pomyłki, celowego działania organu rentowego, czy też rezultatem niewłaściwych działań pracodawców albo wadliwej techniki legislacyjnej i w konsekwencji niejednoznaczności stanowionych przepisów. Oznacza to, że przedmiotowe pojęcie obejmuje również niedopełnienie obowiązku działania z urzędu na korzyść osób uprawnionych do świadczeń emerytalno-rentowych.

            Określenie „błąd organu rentowego” obejmuje sytuacje, w których organ rentowy miał podstawy do przyznania świadczenia, lecz z przyczyn leżących po jego stronie tego nie uczynił. Za takie przyczyny uznaje się wszelkie zaniedbania tego organu, każdą obiektywną wadliwość decyzji (teoria tzw. obiektywnej błędności decyzji), niezależnie od tego, czy jest ona skutkiem zaniedbania, pomyłki, celowego działania organu rentowego, czy też rezultatem niewłaściwych działań pracodawców albo wadliwej techniki legislacyjnej i w konsekwencji niejednoznaczności stanowionych przepisów. Oznacza to, że przedmiotowe pojęcie obejmuje również niedopełnienie przez organ rentowy obowiązku działania z urzędu na korzyść osób uprawnionych do świadczeń emerytalno-rentowych.

             Uwzględniając taki sposób rozumienia błędu organu rentowego i odnosząc go do wcześniejszych rozważań dotyczących retroaktywnych skutków orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, należy stwierdzić, że decyzja organu rentowego o przyznaniu emerytury powszechnej  była dotknięta błędem, o którym mowa w art. 133 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 133 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach.

(na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach)

Art. 114. Nowe dowody mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość

Dz.U.2018.0.1270 t.j. - Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
1.       W sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli:

                         1) po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość;


                         6) przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego.

                  1b. Z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 2 i 3 decyzja może zostać uchylona lub zmieniona również przed stwierdzeniem sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa orzeczeniem sądu lub innego organu, jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a uchylenie lub zmiana decyzji są niezbędne do zapobieżenia poważnej szkodzie dla interesu publicznego.
                1c. Z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 2 i 3 można uchylić lub zmienić decyzję także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego.
                1d. O wszczęciu postępowania z urzędu w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji, o której mowa w ust. 1, organ rentowy zawiadamia niezwłocznie osobę zainteresowaną.
                1e. Uchylenie lub zmiana decyzji, o której mowa w ust. 1, nie może nastąpić, jeżeli od dnia jej wydania upłynął okres:
                         1) 10 lat – w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 2–4;
                         2) 5 lat – w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 1 i 5;
                         3) 3 lat – w przypadku określonym w ust. 1 pkt 6.
                1f. Przepisu ust. 1e nie stosuje się, jeżeli:
                         1) w wyniku uchylenia lub zmiany decyzji z przyczyn określonych w ust. 1 osoba zainteresowana nabędzie prawo do świadczenia lub świadczenie w wyższej wysokości;
2.  Jeżeli prawo do świadczeń lub ich wysokość ustalono orzeczeniem sądu, organ rentowy w przypadkach określonych w ust. 1:
                              1) wydaje we własnym zakresie decyzję przyznającą prawo do świadczeń lub podwyższającą ich wysokość;
                              2) występuje do właściwego sądu ze skargą o wznowienie postępowania, gdy z dokonanych ustaleń wynika, że prawo do świadczeń nie istnieje lub świadczenia przysługują w niższej wysokości;
                             3) wstrzymuje wypłatę świadczeń w całości lub części, jeżeli emeryt lub rencista korzystał ze świadczeń na podstawie nieprawdziwych dokumentów lub zeznań albo w innych wypadkach złej woli.

Art. 133. Wypłata przyznanych lub podwyższonych świadczeń



1. W razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:

         1) od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem
 art. 107a ponowne ustalenie wysokości renty rodzinnej ust. 3;
         2) za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio również w razie ponownego ustalenia prawa do świadczeń lub ich wysokości wskutek wznowienia postępowania przed organami odwoławczymi albo wskutek kasacji, z tym że za miesiąc zgłoszenia wniosku przyjmuje się miesiąc wniesienia wniosku o wznowienie postępowania lub o kasację.

21 grudnia 2019

Wesołych Świąt Bożego Narodzenia


Piękna jest radość w święta,
Ciepłe są myśli o wszystkich.
Niech pokój, miłość i szczęście             
Otoczy dzisiaj nas wszystkich!


          Kochani, życzę Wam, błogosławionych, rodzinnych, ciepłych, cudownych Świąt Bożego Narodzenia!
Wielu łask Bożych dla Was i dla Waszych Rodzin! 
Radosnych chwil spędzonych w gronie najbliższych przy Wigilijnym stole.
Niech wszystkie troski i spory odejdą w cień, a zagości szczęście!









16 grudnia 2019

Dwa projekty ustawy naprawczej - senacki i rządowy


Drodzy Państwo
            Przedstawiam do porównania dwa projekty dotyczące emerytalnej ustawy „naprawczej”.
Pierwszy, przyjęty przez połączone dwie komisje senackie i drugi „rządowy”.

Uzasadnienie do senackiego projektu można przeczytać pod adresem
(druk 12 S)

SPRAWOZDANIE
 KOMISJI USTAWODAWCZEJ oraz KOMISJI RODZINY, POLITYKI SENIORALNEJ I SPOŁECZNEJ

o projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk nr 12)
            Marszałek Senatu w dniu 19 listopada 2019 r. skierował do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w celu rozpatrzenia go w pierwszym czytaniu.
 Komisje na wspólnym posiedzeniu w dniu 10 grudnia 2019 r. rozpatrzyły w pierwszym czytaniu przedstawiony przez wnioskodawców projekt ustawy, wprowadziły do niego poprawki i wnoszą o przyjęcie przez Senat jednolitego, załączonego projektu ustawy oraz projektu uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.
Przewodniczący Komisji Przewodniczący Komisji Ustawodawczej (-) Krzysztof Kwiatkowski
Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej (-) Jan Filip Libicki

projekt
       U C H WA Ł A  S E N A T U  R Z E C Z Y P O S P O L I T E J  P O L S K I E J
                                        z dnia
 w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

                    Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
 Jednocześnie upoważnia senatora Marka Borowskiego do reprezentowania Senatu w pracach nad projektem

projekt
                                       U S T A W A
                                            z dnia
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
              Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270, z późn. zm.1) ) w art. 25 po ust. 1b dodaje się ust. 1ba w brzmieniu:
                        „1ba. Przepisu ust. 1b nie stosuje się do ubezpieczonych, którzy pobrali emeryturę na podstawie wniosku złożonego przed dniem 6 czerwca 2012 r., a uprawnienie do emerytury, o której mowa w art. 24, uzyskali po 31 grudnia 2012 r.”.
            Art. 2.
               1. Ubezpieczony, który pobrał emeryturę na podstawie przepisów art. 46, art. 50, art. 50a, art. 50e i art. 184 ustawy zmienianej w art. 1 lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215), w oparciu o wniosek złożony przed dniem 6 czerwca 2012 r., a uprawnienie do emerytury, o której mowa w art. 24 ustawy zmienianej w art. 1, uzyskał po 31 grudnia 2012 r., może wystąpić o ponowne ustalenie wysokości emerytury, z uwzględnieniem art. 25 ust. 1ba ustawy zmienianej w art. 1.
            2. Przeliczeniu podlega podstawa obliczenia emerytury ostatnio przyjęta do ustalenia kwoty świadczenia, a następnie uwzględnia się kolejne zmiany wysokości świadczenia.
           3. Emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ustawy zmienianej w art. 1, a w przypadku, gdy prawo do tej emerytury było zawieszone – od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata.
            4. Jeżeli ponownie ustalona wysokość emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ustawy zmienianej w art. 1 jest wyższa od wypłacanej dotychczas, emerytowi wypłaca się wyrównanie. Kwotę wyrównania stanowi różnica pomiędzy sumą kwot emerytur, jakie przysługiwałyby w okresie, o którym mowa w ust. 3, z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie.
           5. Przepisy ust. 1–4 stosuje się do ponownego ustalenia wysokości renty rodzinnej.
        Art. 3.
           1. Z dniem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie podstawy obliczenia emerytury, o którym mowa w art. 2, postępowanie w sprawie ponownego ustalenia wysokości emerytury lub renty rodzinnej z pominięciem przepisu art. 25 ust. 1b ustawy zmienianej w art. 1, wszczęte przez organ rentowy w wyniku skargi o wznowienie postępowania złożonej w trybie art. 145a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 oraz z 2019 r. poz. 60, 730 i 1133) lub przez sąd w wyniku skargi o wznowienie postępowania złożonej w trybie art. 4011 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1460, z późn. zm.2) ), podlega zawieszeniu z mocy prawa do czasu wydania przez organ rentowy decyzji w sprawie tego wniosku.
         2. Organ rentowy zawiadamia sąd o złożeniu wniosku, o którym mowa w ust. 1, oraz o wydaniu decyzji.
         3. W przypadku wydania przez organ rentowy decyzji o odmowie ponownego ustalenia wysokości emerytury zgodnie z art. 2, organ rentowy lub sąd z urzędu podejmuje zawieszone postępowanie, o którym mowa w ust. 1.
         4. Postępowanie, o którym mowa w ust. 1, umarza się z dniem wydania przez organ rentowy decyzji zaspokajającej roszczenie w całości.
      Art. 4. Przepisów art. 2 nie stosuje się do spraw, w których wskutek wznowienia postępowania, o którym mowa w art. 3, nastąpiło zaspokojenie roszczeń w całości.
      Art. 5. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

1)      Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2018 r. poz. 2245 oraz z 2019 r. poz. 39, 730, 752, 1622, 1915 i 2070.
2)       Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2019 r. poz. 1469, 1495, 1649, 1655, 1798, 1802, 1818, 2070, 2089, 2128 i 2217.

(druk 12 S)





Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych


Projekt z dnia 11.12.2019 r.
 Ustawa z dnia ………………………. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

 Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270, z późn. zm.1) ) po art. 194h dodaje się art. 194i i art. 194j w brzmieniu:
 „Art. 194i. Do ustalenia podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ubezpieczonego urodzonego w roku 1953, nie stosuje się przepisu art. 25 ust. 1b, jeżeli wniosek o przyznanie tej emerytury zgłosi w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego przepisu, pod warunkiem, że prawo do emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego ma ustalone na podstawie wniosku złożonego przed dniem 6 czerwca 2012 roku.
 Art. 194j.
       1. Ponowne ustalenie emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ubezpieczonemu urodzonemu w roku 1953, od podstawy ustalonej z zastosowaniem art. 194i, następuje z urzędu.
    2. Przeliczeniu podlega podstawa obliczenia emerytury ostatnio przyjęta do ustalenia kwoty świadczenia, a następnie uwzględnia się kolejne zmiany wysokości świadczenia.
      3. Emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24, a w przypadku, gdy prawo do tej emerytury było zawieszone – od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata.
      4. Jeżeli ponownie ustalona wysokość emerytury przyznanej na podstawie art. 24 jest wyższa od wypłacanej dotychczas, emerytowi wypłaca się wyrównanie. Kwotę wyrównania stanowi różnica pomiędzy sumą kwot emerytur, jakie przysługiwałyby w okresie, o którym mowa w ust. 3, z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie.
     5. Przepisy ust. 1–4 stosuje się odpowiednio do ponownego ustalenia wysokości renty rodzinnej.”.

Art. 2.
        1. Z dniem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie podstawy obliczenia emerytury, o którym mowa w art. 194j ustawy zmienianej w art. 1, postępowanie w sprawie ponownego ustalenia wysokości emerytury lub renty rodzinnej z pominięciem przepisu art. 25 ust. 1b ustawy zmienianej w art. 1, wszczęte przez organ rentowy w wyniku skargi o wznowienie postępowania złożonej w trybie art. 145a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 oraz z 2019 r. poz. 60, 730 i 1133) lub przez sąd w wyniku skargi o wznowienie postępowania złożonej w trybie art. 4011 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1460, z późn. zm.2) ), podlega zawieszeniu z mocy prawa do czasu wydania przez organ rentowy decyzji w sprawie tego wniosku.
         2. Organ rentowy zawiadamia sąd o złożeniu wniosku, o którym mowa w ust. 1, oraz o wydaniu decyzji.
      3. W przypadku wydania przez organ rentowy decyzji o odmowie ponownego ustalenia wysokości emerytury zgodnie z art. 194j ustawy zmienianej w art. 1, organ rentowy lub sąd z urzędu podejmuje zawieszone postępowanie, o którym mowa w ust. 1.
          4. Postępowanie, o którym mowa w ust. 1, umarza się z dniem wydania przez organ rentowy decyzji zaspokajającej roszczenie w całości.

 Art. 3. Przepisów art. 194j ustawy zmienianej w art. 1 nie stosuje się do spraw, w których wskutek wznowienia postępowania, o którym mowa w art. 2, nastąpiło zaspokojenie roszczeń w całości.

Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

1 ) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2018 r. poz. 2245 oraz z 2019 r. poz. 39, 539, 730, 752, 1622, 1915 i 2070.
2 ) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2019 r. poz. 1469, 1495, 1649, 1655, 1798, 1802, 1818, 2070, 2089, 2128 i 2270.

U Z A S A D N I E N I E

            Celem projektowanej ustawy jest realizacja orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 r. sygn. P 20/16, stwierdzającego niezgodność art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270, z późn. zm.) w zakresie jakim dotyczy urodzonych w roku 1953 kobiet, które przed dniem 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury wcześniejszej na podstawie art. 46 w związku z art. 29 ustawy emerytalnej, z art. 2 Konstytucji RP.
             Proponowane przepisy mają umożliwić wszystkim ubezpieczonym urodzonym w roku 1953, pobierającym emeryturę wcześniejszą na podstawie przepisów art. 46, art. 50, art. 50a, art. 50e, art. 184 ustawy emerytalnej oraz art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215), uzyskanie prawa do emerytury powszechnej bez zastosowania mechanizmu pomniejszania podstawy jej obliczenia o sumę kwot pobranych emerytur wcześniejszych. Z takiej możliwości będą mogli skorzystać ubezpieczeni z rocznika 1953, którzy przed wydaniem wymienionego orzeczenia Trybunału występowali do ZUS o przyznanie emerytury powszechnej oraz ci, którzy z takim wnioskiem wystąpią po raz pierwszy.
             Projekt dostosowuje system prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 r. Jego sentencja została ogłoszona 21 marca 2019 r. w Dz. U. poz. 539, a jego pełna treść wraz z uzasadnieniem w OTK ZU A z 2019 r. poz. 11.
             Celem wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego Komisja Ustawodawcza Senatu IX kadencji w dniu 15 maja 2019 r. przedstawiła projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Prace nad senackim projektem ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zostały przerwane wraz z zakończeniem kadencji Parlamentu w dniu 11 listopada br.
             Trybunał Konstytucyjny orzekając o niezgodności art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z art. 2 Konstytucji RP skonstatował, iż kobiety urodzone w roku 1953, które zdecydowały się przejść na wcześniejszą emeryturę, nie miały – w momencie podejmowania tej decyzji na podstawie obowiązującego wówczas stanu prawnego – świadomości co do skutków prawnych, jakie może ona wywoływać w sferze ich przyszłych uprawnień z tytułu emerytury powszechnej. Nie mogły bowiem przewidzieć, że przejście na emeryturę jeszcze przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, będzie wiązało się z pomniejszeniem zgromadzonego kapitału o pobrane świadczenia.
            Art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadzony ustawą z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 6 czerwca 2012 r. poz. 637) wszedł w życie 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z jego brzmieniem wysokość emerytury przysługującej ubezpieczonym w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego winna być pomniejszana o kwotę stanowiącą sumę kwot już pobranych emerytur wcześniejszych.
           Trybunał Konstytucyjny nie zakwestionował samej zasadności istnienia mechanizmu pomniejszania, lecz uznał, iż jest on niekonstytucyjny w odniesieniu do kobiet urodzonych w roku 1953, które uprawnienie do uzyskania emerytury wcześniejszej in abstracto nabywały osiągając wiek 55 lat wskazany w art. 29 ustawy emerytalnej w 2008 r., zaś z wnioskiem o jej przyznanie występowały do dnia 6 czerwca 2012 r. (nabycie prawa do emerytury wcześniejszej in concreto). Wspomniana grupa emerytek powszechny wiek emerytalny osiągała po 2012 roku, a zatem już w okresie obowiązywania art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej.
           W ocenie Trybunału Konstytucyjnego zasada zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa oznacza konieczność zapewnienia bezpieczeństwa prawnego jednostki i sprowadza się do takiego stanowienia i stosowania prawa, aby nie stawało się ono swoistą pułapką dla obywatela, aby mógł on układać swoje sprawy w zaufaniu, że nie naraża się na prawne skutki, których nie mógł przewidzieć w momencie podejmowania decyzji. Takiej możliwości została pozbawiona grupa kobiet urodzonych w roku 1953, pobierających emeryturę wcześniejszą przed dniem 6 czerwca 2012 r.
          Trybunał Konstytucyjny podkreślił, iż w celu zagwarantowania jednolitych zasad zwrotu świadczeń należnych uprawnionym ustawodawca powinien wprowadzić odpowiednie regulacje w tym zakresie, nadto skutkiem orzeczenia jest prawo wznowienia postępowania na mocy art. 190 ust. 4 Konstytucji RP dla wszystkich kobiet objętych jego zakresem. Należy jednak mieć na uwadze, iż możliwość wznowienia postępowania jest obwarowana przepisami ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1460, z późn. zm.). W myśl art. 146 § 1 Kpa uchylenie decyzji w związku z wydaniem orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia decyzji upłynęło pięć lat. Sama natomiast skarga o wznowienie postępowania administracyjnego winna być złożona w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego (art. 145 § 2 Kpa).
           Projekt ustawy umożliwia zatem realizację wytycznych zawartych w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego wszystkim ubezpieczonym, w sprawach których nie istnieje możliwość wznowienia postępowania administracyjnego przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych oraz sądowego przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych z uwagi na upływ ustawowych terminów.
           Podkreślenia wymaga też fakt, że projekt przewiduje:
 1) zwrócenie ubezpieczonym różnicy między pobieraną dotychczas emeryturą, a emeryturą, która powinna być wypłacana,
 2) ponowne przeliczenie renty rodzinnej,
3) zawieszenie lub umorzenie postępowań w sprawie ponownego ustalenia podstawy obliczenia emerytury, wszczętych przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy.
           Proponuje się, by projekt ustawy wszedł w życie po upływie 14 dni od dnia jego ogłoszenia.
          Projekt ustawy nie wymaga zamieszczenia przepisów przejściowych.
           Projekt ustawy nie ma wpływu na funkcjonowanie przedsiębiorców, również sektora mikro - małych i średnich przedsiębiorstw.
          W ocenie projektodawcy przedmiot projektowanej regulacji nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej i nie podlega procedurze notyfikacji zgodnie z przepisami w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych, ponieważ nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz. 2039, z późn. zm.), w związku z tym nie podlega notyfikacji.
         Zgodnie z § 27 ust. 4 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. z 2016 r. poz. 1006, z późn. zm.) projekt nie podlega opinii właściwych instytucji i organów Unii Europejskiej, w tym Europejskiego Banku Centralnego.
          Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. z 2017 r. poz. 248) oraz § 52 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów projekt zostanie zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji, w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny w dniu skierowania do uzgodnień i konsultacji publicznych.


Warszawa, dnia 11 grudnia 2019 r.
MINISTER Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
 DUS.II.5000.3.2019.MD
Według rozdzielnika
Szanowni Państwo,
            Stosownie do postanowień Uchwały Nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. - Regulamin pracy Rady Ministrów uprzejmie informuję, Ze na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w zakładce „Projekty aktów prawnych” oraz na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji w zakładce „Rządowy Proces Legislacyjny” umieszczony został projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wraz z uzasadnieniem oraz oceną skutków regulacji (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów - UB1).
 Zwracam się z prośbą o zgłaszanie ewentualnych uwag do dnia 20 grudnia br. (również na adres mailowy:

                                                                                                      Minister
                                                                                        z up. Stanisław Szwed
                                                                                             Sekretarz Stanu

Otrzymują:
 1. Pan Jacek Sasin - Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Aktywów Państwowych
2. Pan Piotr Gliński - Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
3. Pan Jarosław Gowin - Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
4. Pan Michał Dworczyk - Minister, Członek Rady Ministrów, Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
5. Pan Michał Woś - Minister, Członek Rady Ministrów
6. Pan Konrad Szymański - Minister - członek Rady Ministrów ds. europejskich
7. Pan Łukasz Schreiber - Minister, Członek Rady Ministrów
8. Minister Finansów
9. Minister Infrastruktury
10. Minister Rozwoju
11. Minister Sportu
 12. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, koordynator służb specjalnych
 13. Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej
 14. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi 15. Minister Obrony Narodowej
16. Minister Zdrowia
 17. Minister Funduszy i Polityki Regionalnej
18. Minister Cyfryzacji
19. Minister Klimatu
20. Minister Spraw Zagranicznych
21. Minister Edukacji Narodowej
 22. Minister Sprawiedliwości
23. Prezes Rządowego Centrum Legislacji

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej SEKRETARZ STANU ul. Nowogrodzka 1/3/5,

2. posiedzenie Senatu RP X kadencji

17 i 18 grudnia 2019 r.

3.   Drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
Druki senackie: 12,  12 S


Rozpoczęcie: 17.12.2019 r., 11:00

Projekt ustawy został wniesiony przez grupę senatorów.
Do reprezentowania wnioskodawców w dalszych pracach nad tym projektem ustawy został upoważniony senator Marek Borowski.
 
Projekt ustawy ma na celu przywrócenie większej podstawy obliczenia emerytury ubezpieczonym, którzy pobrali wcześniejszą emeryturę bez obiektywnej wiedzy, że kwoty wcześniej pobranej emerytury pomniejszą emeryturę powszechną. Projekt dotyczy głównie kobiet urodzonych w 1953 r., które przeszły na wcześniejszą emeryturę do końca 2008 r.
 
Marszałek Senatu w dniu 19 listopada 2019 r. skierował projekt ustawy do:
─ Komisji Ustawodawczej,
─ Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej.

Posiedzenie Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej w tej sprawie odbyło się 10 grudnia  2019 r.
Komisje wnoszą o wprowadzenie poprawek do projektu uchwały (druk nr 12 S).

Sprawozdawcą połączonych komisji na posiedzeniu Senatu będzie senator Marek Borowski.

https://www.senat.gov.pl/prace/senat/posiedzenia/tematy,533,1.html