Dezyderat w sprawie odszkodowania

Na stronie sejmowej Komisji do Spraw Petycji ukazał się tekst Dezyderatu w sprawie odszkodowania dla emerytów, którzy zmuszeni zostali do rezygnacji z etatu n rzecz emerytury

http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/agent.xsp?symbol=DEZYDERST&NrKadencji=8&KodKom=PET

http://orka.sejm.gov.pl/opinie8.nsf/nazwa/pet_d32/$file/pet_d32.pdf

Dezyderat nr 32

Komisji do Spraw Petycji do Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, w sprawie możliwości zadośćuczynienia tym emerytom, którzy wobec niekonstytucyjnych przepisów prawa zrezygnowali z zatrudnienia w celu zachowania świadczeń emerytalnych z dnia 20 kwietnia 2017 r.

         Komisja do Spraw Petycji, na posiedzeniu w dniu 26 stycznia 2017 r., rozpatrzyła petycję wielokrotną w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej mającej na celu przyznanie odszkodowania emerytom, którzy rozwiązali stosunek pracy w związku z wejściem w życie ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw.

        Istotą rozpatrywanej przez Komisję kwestii były konsekwencje wprowadzenia ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2011 r.

W wyniku tej zmiany emeryci, którzy jednocześnie pracowali i pobierali emeryturę do dnia 30 września 2011 r., musieli podjąć decyzję, czy nadal pozostaną w stosunku pracy i ich emerytury będą zawieszone, czy też rozwiążą stosunek pracy i będą nadal pobierać emeryturę.

Regulacja ta została następnie skutecznie zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z dnia 13 listopada 2012 r. orzekł, że jest ona niezgodna z Konstytucją. Konsekwencją tego wyroku TK było wznowienie wypłaty zawieszonych świadczeń od dnia 21 listopada 2012 r. oraz zwrot zawieszonych świadczeń wraz z odsetkami.

W odmiennej sytuacji znalazły się jednak osoby, które zdecydowały się na rozwiązanie stosunku pracy, aby utrzymać wypłatę świadczenia emerytalnego. Taka ich decyzja była często podyktowana niepewnością, co do dalszych niekorzystnych zmian w przepisach emerytalnych i obawą przed utratą nabytych uprawnień. W wielu przypadkach emerytura, którą mogli zachować była wyższa od przychodów z pracy.

          Żądaniem zawartym w omawianej petycji było systemowe zrekompensowanie poniesionych strat materialnych dla emerytów rezygnujących z pracy w celu zachowania świadczenia emerytalnego, tak jak stało się to w przypadku emerytów z zawieszoną emeryturą, którzy pozostali w stosunku pracy.

Obecnie dochodzenie naprawienia szkody przez osoby, które wówczas zrezygnowały z pracy jest możliwe jedynie w postępowaniach sądowych.

           Komisja do Spraw Petycji wychodząc z założenia, że wskazanej grupy poszkodowanych emerytów nie wolno pozostawić samym sobie, zwraca się o podjęcie prac mogących w sposób uniwersalny i sprawiedliwy naprawić krzywdy doznane na skutek uchwalenia niekonstytucyjnych przepisów.

 Nie ma bowiem wątpliwości, że również osoby, które zdecydowały się wówczas na rezygnację z pracy (jedynie dlatego, że otrzymały ograniczony wybór zachowania pracy lub świadczenia), zostały poszkodowane – potwierdzają to również wyroki sądów.                      
Nie ma też wątpliwości, że indywidualne dochodzenie swoich praw przed sądem jest w praktyce trudne do realizacji (obawy, brak wiedzy prawnej, czasochłonna procedura, dojazd etc.). W związku z tym jedynie część emerytów decyduje się na taki krok.

           Postulowany, systemowy zakres ewentualnej rekompensaty nie powinien jednak zamykać możliwości indywidualnego dochodzenia roszczenia uzupełniającego. W pewnym jednak – zasadniczym stopniu powinien zadośćuczynić poszkodowanym.

Komisja zwraca się ponadto o odpowiedź na następujące pytania:

· Jak licznej grupy emerytów dotyczy wskazany problem?

 · Ilu emerytów pod rygorem niekonstytucyjnego prawa zdecydowało się zachować świadczenie, a ilu kontynuowało pracę?

· Jaki był koszt odszkodowań wypłaconych z tytułu zwieszonego świadczenia emerytalnego?

 · Ile pozwów do sądu w sprawie odszkodowań z tytułu rezygnacji z zatrudnienia złożono do tej pory?

· Jakie jest przeciętne – zasądzone – odszkodowanie z tytułu rezygnacji z zatrudnienia?

 · Z jakim szacunkowo kosztem należałoby się liczyć zakładając powszechne zadośćuczynienie dla wszystkich emerytów, którzy do 30 września 2011 r. zrezygnowali z pracy, aby zachować emeryturę?

 · Czy wszyscy emeryci, którzy zrezygnowali z pracy dla zachowania świadczenia zostali poinformowani o niekonstytucyjności poprzednich przepisów i możliwości dochodzenia swoich praw przed sądami w podobny sposób jak w 2011 r. ZUS przesyłał im „Informację w sprawie zawieszenia prawa do emerytury w przypadku kontynuowania zatrudnienia”?

Przewodniczący Komisji

 (-) Sławomir Piechota